Cũng theo mô tả ban đầu của phụ huynh, nhà trường thì học sinh,
sinh viên sau khi sử dụng các mẫu chất này có những biểu hiện bất
thường như hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu và thậm chí có em bị ngất…
Ngay sau đó, lãnh đạo Viện KHHS đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ phân
tích, giám định. Kết quả cho thấy, các đối tượng đã hòa tan chất hướng
thần vào các chai, lọ đựng dung dịch thuốc lá điện tử mẫu (gồm nguyên
chai, lọ đựng; màu sắc, mùi vị dung dịch…); chất hướng thần được các đối
tượng phun, tẩm vào sợi thuốc lào (loại thuốc lào có sẵn trên thị
trường); các dụng cụ hút thuốc lá điện tử thông thường bị lạm dụng để sử
dụng chất hướng thần này.
Thuốc lá điện tử thông thường bị lạm dụng để sử dụng chất hướng thần (Ảnh minh họa).
Với các thủ đoạn trên thì bằng mắt thường không thể phân biệt
được, chỉ có người sử dụng hoặc qua phân tích, giám định mới phát hiện
được thủ đoạn pha trộn này. Kết quả giám định đã xác định các mẫu trên
đều có chứa chất 5F-MDMB-PICA.
Trong đó, 5F-MDMD-PICA là một trong những loại cần sa tổng hợp hay
gọi là “Cỏ Mỹ” có tác dụng kích thích thần kinh trung ương và gây ảo
giác mạnh. “Cỏ Mỹ” được tạo ra bằng cách dùng các chất hóa học tổng hợp
được mà các chất này có tính năng tác dụng tương tự như hoạt chất Delta 9
– THC có trong cần sa thực vật.
Sau đó, pha thành dung dịch rồi phun, tẩm vào các loại cây cỏ, các
mẫu thảo mộc khô (không phải là cây, thảo mộc chứa chất ma túy). Tiếp
đó, sấy khô tạo thành sản phẩm gọi là “Cỏ Mỹ”.
Như vậy, ở đây các đối tượng đã sử dụng loại “vật mang” chứa chất ma
túy chính là dung dịch thường được dùng cho thuốc lá điện tử hoặc phun,
tẩm vào chính các sợi thuốc lào sẵn có trên thị trường… chứ không phải
là cách phun, tẩm truyền thống vào các loại cây cỏ, thảo mộc khô như
trước kia.
Theo Viện KHHS, qua trao đổi với Cục CSĐT tội phạm về ma túy thì hiện
nay ở nước ta chưa phát hiện phương thức, thủ đoạn như trên.
Hiện tại, 5F-MDMD-PICA chưa nằm trong danh mục các chất ma túy tại
Việt Nam, nhưng nó đã được Nhật Bản đưa vào danh mục quản lý về ma túy
tháng 12-2014 và Singapore vào tháng 5-2018.
Tại Hoa Kỳ, 5F-MDMD-PICA đã được đưa vào danh mục chất ma túy cần
được kiểm soát thường xuyên. Tháng 8-2018, Viện KHHS đã giám định và
phát hiện chất này lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam.
Đến nay, Viện KHHS và Cục CSĐT tội phạm về ma túy đang phối hợp với
các đơn vị chức năng nghiên cứu, báo cáo đề xuất cơ quan có thẩm quyền
đề nghị Chính phủ bổ sung chất này cùng với một số chất ma túy mới khác
vào danh mục các chất ma túy tại Việt Nam theo quy định tại mục 3, Điều
3, Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 của Chính phủ.
Cũng theo Viện KHHS, đây là những phương thức, thủ đoạn mới, các đối
tượng đã lợi dụng việc chất này không có trong danh mục các chất ma túy
tại Việt Nam để vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép… gây khó khăn
cho công tác xử lý, đấu tranh đối với loại tội phạm này.
Nguy hiểm hơn, khi chất 5F-MDMD-PICA và các chất có cấu tạo tương tự
xuất hiện ngày càng nhiều, tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, dụng cụ sử
dụng đơn giản như thuốc lá, thuốc lào,… đặc biệt với phương thức sử dụng
như thuốc lá điện tử dẫn đến tình trạng học sinh, sinh viên dễ bị dụ
dỗ, lôi kéo sử dụng và cơ quan chức năng, người dân, phụ huynh rất khó
phát hiện, phòng ngừa, đấu tranh…
Năm 2018, Công an tỉnh Vĩnh Long phát hiện 77 vụ, 215 đối
tượng liên quan đến ma túy. Điều đáng lưu ý là trong số các đối tượng
liên quan đến ma tuý bị phát hiện, có cả học sinh, sinh viên và cán bộ
viên chức.
Độ tuổi vi phạm ngày càng trẻ hoá, có xu hướng tổ chức vui chơi và sử dụng ma túy tại các quán bar, karaoke, cơ sở lưu trú.
Nhiều thanh thiếu niên vì ham chơi, vướng vào ma tuý và dẫn đến phạm
pháp hình sự. Qua các vụ việc được cơ quan chức năng phát hiện, các đối
tượng khai nhận đã mua ma tuý tại Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh, sau đó phân
lẻ và bán cho người nghiện.
Để qua mặt lực lượng chức năng, các đối tượng hoạt động khá tinh vi,
thường xuyên thay đổi địa điểm giao dịch hoặc giấu ma túy ở gốc cây, cột
điện, thậm chí bán qua mạng xã hội. Ngày 19-3 vừa qua, Công an huyện
Vũng Liêm bắt quả tang Lê Thị Ngọc Phượng (29 tuổi, ngụ xã Thanh Bình,
Vũng Liêm) đang bán ma tuý cho Lê Thanh Nhàn (26 tuổi, ngụ tỉnh Trà
Vinh) tại khu vực bến phà Thanh Bình (xã Thanh Bình).
Một đối tượng tuổi vị thành niên bị dụ dỗ tham gia vận chuyển, buôn bán "cái chết trắng".
Phượng từng có tiền án về hành vi này và mới được tha tù.
Phượng khai mua ma tuý từ người khác, bán lại cho người nghiện kiếm tiền
tiêu xài.
Thượng tá Phạm Văn Hùng, Phó Trưởng Công an huyện Long Hồ (Vĩnh Long)
cho biết tội phạm ma tuý ở miền Tây chủ yếu là nhỏ lẻ nhưng khá phức
tạp, len lỏi đến tận các vùng quê. Địa bàn Long Hồ khá rộng, bao quanh
TP Vĩnh Long, có khu công nghiệp với nhiều tuyến địa bàn trọng điểm nên
tiềm ẩn nguy cơ phức tạp về ANTT.
Nhiều đối tượng lẩn trốn về đây hoạt động phạm tội, đặc biệt liên
quan đến ma tuý. Võ Vinh Tân (28 tuổi, ngụ xã Long Phước, ngụ huyện Long
Hồ) là đối tượng bị tình nghi tàng trữ ma tuý. Trong quá trình xác
minh, ngày 18-1, lực lượng Công an bắt quả tang Tân, thu giữ 6 gói nylon
chứa 8,7 gram ma túy, 6 điện thoại di động cùng nhiều hung khí, như
dao, mã tấu, súng tự chế và số tiền 260 triệu đồng.
“Trong đợt cao điểm vừa qua, lực lượng Công an chủ động lên kế hoạch
đấu tranh, khám phá 5 vụ, khởi tố 5 bị can về hành vi tàng trữ, mua bán
trái phép các chất ma tuý”, Thượng tá Phạm Văn Hùng nói. Theo cơ quan
điều tra, hiện nay các đối tượng phạm tội, có xu hướng ngày càng trẻ
hoá, sa lầy vào ma tuý dẫn đến vi phạm pháp luật như: tàng trữ, mua bán
ma tuý và gây án cướp giật, trộm cắp tài sản.
Theo lãnh đạo Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh
Vĩnh Long, trong 77 vụ việc được phát hiện, cơ quan điều tra đã khởi tố
67 vụ và 98 bị can, xử phạt hành chính 5 vụ và 80 đối tượng.
Cơ quan chức năng mời trên 2.200 trường hợp nghi vấn sử dụng ma túy
xét nghiệm, phát hiện trên 1.200 trường hợp dương tính, lập hồ sơ cai
nghiện bắt buộc 120 trường hợp. Giáo dục tại nơi cư trú 160 trường hợp,
xử lý hành chính trên 470 trường hợp.
Ngoài công tác tuyên truyền tác hại của ma túy, Công an tỉnh Vĩnh
Long còn phối hợp các đoàn thể vận động gia đình đưa người nghiện đi cai
tự nguyện. Hỗ trợ vốn, việc làm để người sau cai nghiện có việc làm,
tái hòa nhập cộng đồng. Tỉnh Vĩnh Long thành lập 92 tổ công tác tư vấn,
vận động 351 lượt người nghiện tham gia các hình thức cai nghiện tại gia
đình, cộng đồng.
Thiếu tướng Nguyễn Minh Thuấn, Giám đốc Công an Đồng Tháp nhấn mạnh,
trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm cần phải thực hiện tốt
công tác phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi phạm tội hoặc có biểu hiện vi
phạm pháp luật ngay từ đầu.
Những năm qua, Công an Đồng Tháp triển khai nhiều biện pháp phòng
ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm. Đặc biệt tội phạm ở
lứa tuổi thanh thiếu niên, tội phạm ma tuý. Lực lượng Công an tăng cường
công tác kiểm tra các cơ sở khách sạn, nhà trọ, kịp thời phát hiện
những đối tượng lợi dụng các cơ sở lưu trú thực hiện hành vi vi phạm
pháp luật.
Tỉnh Đồng Tháp thành lập 40 CLB người hoàn lương, hỗ trợ các hội viên
từ nguồn quỹ phát triển tái hòa nhập cộng đồng. 3 năm qua, với số tiền
15 tỷ đồng từ nguồn quỹ phát triển tái hòa nhập cộng đồng, Công an tỉnh
Đồng Tháp hỗ trợ hơn 560 trường hợp, người chấp hành xong án phạt tù trở
về địa phương phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Nhiều người chí
thú làm ăn, trở thành tấm gương điển hình trong sản xuất kinh doanh.
Nguyễn Hoàng Nam - kẻ giết chết
bốn người thân trong gia đình trong cơn ngáo đá vừa xảy ra ở TP Hồ Chí
Minh và Long An là một minh chứng rõ nét nhất.
Nam là một trong số rất nhiều đối tượng
nghiện ma túy sống lảng vảng ngoài xã hội mà theo thống kê của Công an
TP Hồ Chí Minh, có đến 80-90% số người dương tính với chất ma túy được
phát hiện không có trong danh sách quản lý tại địa phương. Nghĩa là bên
cạnh hơn 22 ngàn con nghiện có trong danh sách quản lý, TP Hồ Chí Minh
còn “chứa” rất nhiều con nghiện sống bên ngoài xã hội và có thể gây án
bất cứ lúc nào…
Từ thực tiễn, chính quyền địa phương cơ
sở rất khó có thể nắm hết số lượng con nghiện trên địa bàn của mình. Con
nghiện được phát hiện chủ yếu từ các đối tượng gây án, có biểu hiện gây
rối, liên quan đến tệ nạn xã hội…
Một đối tượng đang “phê” ma túy đá.
Còn đối với người bình thường mới
sử dụng ma túy hoặc thường xuyên vắng mặt tại địa phương thì rất khó có
thể phát hiện, lập hồ sơ quản lý. Qua thực tế cho thấy, người đầu tiên
dễ phát hiện ra người nghiện là cha mẹ và người thân của họ. Vậy các bậc
phụ huynh phải làm gì khi phát hiện ra con mình bị nghiện?
Theo một hướng dẫn từ Viện Nghiên cứu
tâm lý người nghiện ma túy (PSD), đầu tiên nhất là các bậc làm cha, mẹ
phải nhìn thẳng vào vấn đề, bình tĩnh xử lý. Nếu lập tức phản đối gay
gắt, giận dữ, hăm dọa, quát tháo thì sẽ không nhận được gì ngoài thất
bại. Bởi khi đó, người con sẽ im lặng, rụt rè hoặc quanh co, nói dối là
mình không sử dụng ma túy.
Còn nếu chúng ta bình tĩnh, khôn khéo,
nhẹ nhàng và phân tích tác hại, hậu quả lâu dài của ma túy cho chúng
hiểu thì con cái sẽ dễ hợp tác, chia sẻ với mình. Tuy nhiên, phụ huynh
cần lựa chọn nói vào thời điểm con mình tỉnh táo, vui vẻ và động viên,
giúp đỡ con để vượt qua cạm bẫy.
Tuyệt đối không được trừng phạt con trẻ
vì đòn roi không giải quyết được vấn đề, mà chỉ đẩy con trẻ đến thái độ
chống đối, cam chịu, thậm chí là thù ghét. Khi đã qua giai đoạn này,
điều cần thiết còn lại hãy đưa con mình đến gặp những chuyên gia tâm lý
để được tư vấn và sau đó đưa đến ngay trung tâm cai nghiện…
Phương pháp đúng là vậy, nhưng trong
thực tế, hầu hết các bậc phụ huynh khi phát hiện con mình sử dụng ma túy
đều đùng đùng nổi giận, tiếp theo là dùng vũ lực hoặc giam lỏng con
trong nhà, cấm giao du bên ngoài, như kiểu “cai sống”.
Và khi lên cơn nghiện ma túy, có kẻ
không thể chịu đựng nổi đã tìm cơ hội bỏ nhà ra đi; một số khác trở nên
nổi loạn, gây án với người thân trong gia đình. Chúng tôi đã từng tiếp
xúc với khá nhiều tội phạm nghiện ma túy và họ đều cho biết con đường
rơi xuống vực thẳm của mình đều bắt đầu như thế.
Nguyễn Ngọc Phúc (ngụ quận 3), kẻ từng
có 5 tiền án và nghiện nặng ma túy đá, đã bỏ nhà đi bụi rồi trở thành
tội phạm chuyên nghiệp khi bị cha mẹ đánh đập vì phát hiện sử dụng ma
túy. Phúc nói, khi “đập đá” xong, người hưng phấn lạ thường, có thể chơi
bời thâu đêm suốt sáng mà chẳng buồn ngủ hay thèm ăn.
Nhưng khi thiếu thuốc thì trong người cứ
luôn lo lắng, sợ hãi và cảm giác như có sâu bọ bò trong da thịt mình
nên rất khó chịu, chỉ muốn “nổ tung” lên thôi. Do vậy mà bằng mọi giá y
phải bỏ nhà đi biền biệt và gây án để có tiền mua ma túy…
Cũng giống như Phúc, nhiều đối tượng
nghiện ma túy phạm tội khác khi bỏ nhà đi “bụi”, cha mẹ chẳng hề quan
tâm sống chết ra sao, mà tuyên bố từ con như là một cách để giải thoát
cho mình. Thậm chí, khi người nghiện quay về, cả gia đình, dòng họ chẳng
ai thèm nhìn mặt vì sợ bị liên lụy, sợ bị trộm tiền.
Từ đó con nghiện mang lòng thù hận và
chúng có thể quay lại để trả thù người thân… gây nhiều bất an cho xã hội
như nhiều vụ án đã xảy ra.
Ngược lại, nhiều gia đình khá giả, có
địa vị trong xã hội vì muốn bảo vệ thanh danh gia đình hoặc do quá nuông
chiều con cái đã ém nhẹm chuyện con mình bị nghiện.
Thậm chí, họ còn ra sức ngăn cản quyết
liệt khi chính quyền địa phương đưa con mình đi xét nghiệm ma túy, cai
nghiện bắt buộc… Thế nên mặc dù còn rất nhiều con nghiện đã được gia
đình phát hiện nhưng rất ít bậc phụ huynh tự nguyện đưa con mình đi cai
nghiện.
Ông Lê Nguyễn Trọng Quốc, Chủ tịch UBND
phường Tam Bình (quận Thủ Đức) cho biết: “Hầu hết các trường hợp người
nghiện bị phát hiện mới là từ các nguồn thông tin khác chứ ít khi từ sự
trình báo của gia đình.
Cũng rất hiếm trường hợp gia đình tự
nguyện đưa con cai nghiện tại cộng đồng (trong thời hạn tối thiểu 6
tháng) mặc dù chẳng tốn kém gì cả”. Bên cạnh cai nghiện tại cộng đồng,
nhiều trung tâm, cơ sở còn nhận cai nghiện tự nguyện (có tính phí) với
thời gian tùy theo thỏa thuận nhưng cũng không được sự quan tâm của các
bậc phụ huynh.
Đặc biệt hơn, nhiều cha mẹ vì thương
con nên khi nghe con hứa sẽ không “đập đá” đã vội tin lời. Có nhiều
người mà chúng tôi tiếp xúc còn hiểu nhầm là chơi “hàng đá” sẽ không bị
nghiện như ma túy truyền thống nên không chấp nhận đưa con đi cai.
Trong khi đó, khoa học đã chứng minh,
khi nghiện ma túy tổng hợp (gồm các loại ma túy gọi theo tiếng lóng là
đá, thuốc lắc, ngọc diên, viên nữ hoàng…) còn khó cai nghiện hơn cả ma
túy truyền thống. Bởi người sử dụng ma túy tổng hợp bị tác trọng rất
nghiêm trọng đến hệ thần kinh nên ngoài việc sử dụng thuốc còn phải có
liệu pháp điều trị tâm lý, trong đó thầy thuốc, người thân và gia đình
có vai trò rất quan trọng trong việc kết hợp để điều trị.
Đầu tháng 3 vừa qua, lần đầu tiên Bộ Y
tế ban hành phác đồ điều trị cai nghiện ma túy tổng hợp để tăng tính
hiệu quả hơn cho người nghiện trong giai đoạn hiện nay. Theo thống kê,
cả nước có hơn 223 ngàn con nghiện thì khoảng 60% trong số này sử dụng
ma túy đá. Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, tỷ
lệ này là khoảng 85%.
TP Hồ Chí Minh hiện đang rất khó khăn,
vướng mắc trong việc quản lý người nghiện, dẫn đến việc khó đưa người
nghiện cai nghiện tại cộng đồng và cai nghiện bắt buộc. Vì vậy, sự thay
đổi nhận thức của các bậc phụ huynh trong việc mạnh dạn phối hợp cơ quan
chức năng đưa con mình đi cai nghiện không chỉ giúp cho “núm ruột” của
mình có thể thoát nghiện, mà còn ngăn chặn tội phạm phát sinh từ “ngáo
đá”.
Vụ sát hại nữ sinh giao bán gà tại Điện Biên đã nối dài thêm
danh sách những tội ác rùng rợn do người nghiện ma túy thực hiện. Cả
nước hiện có hơn 200 nghìn người nghiện, nhưng chỉ 1/10 con số này đang
cai nghiện tập trung, số còn lại sống giữa cộng đồng, là nỗi ám ảnh về
những tai họa bất thình lình.
Phải chăng chính sách pháp luật hiện hành về quản lý người
nghiện đang còn nhiều bất cập, gây khó khăn cho cơ sở trong việc cai
nghiện và phòng ngừa sớm các vụ án?
Cận kề hiểm họa
Trong lúc dư luận cả nước vẫn đang bàng hoàng trước tận cùng tội ác
mà 5 kẻ nghiện ma túy đã gây ra với cô gái vô tội, chúng tôi đã tìm về
nhiều miền quê nơi từng xảy ra những vụ thảm án, để có cái nhìn sâu hơn
về tai họa do người nghiện gây ra đối với cộng đồng, để nghe tiếng nói
từ cơ sở về những bất cập trong chính sách quản lý đối tượng này.
Người dân thôn Phần Hà, xã Bắc Sơn, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên vẫn
chưa quên buổi trưa ngày 22-5-2017, khi họ vớt dưới sông lên xác một nam
giới với vết cắt sâu ở vùng cổ, một vết rạch hình chữ T từ ngực xuống
bụng và bộ phận sinh dục đã bị cắt bỏ. Tổ chức truy xét, Công an tỉnh
Hưng Yên đã bắt thủ phạm gây án là Phan Văn Tuấn sinh năm 1984, trú tại
xã Lý Thường Kiệt, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên.
Đối tượng này khai sau khi sử dụng ma túy đá với nạn nhân Nguyễn Văn
Thao (nghiện ma túy nặng), trong lúc "phê pha" y đã dùng dao nhọn đâm
chết Thao. Đợi đến rạng sáng ngày 21-5-2017, Tuấn đưa xác nạn nhân ra bờ
sông Bắc Hưng Hải rồi cắt cơ thể nạn nhân ném xuống sông, với mục đích
để cơ thể nhanh phân hủy và đánh lạc hướng cơ quan điều tra, nếu phát
hiện sẽ khó phân định nạn nhân là nam hay nữ.
Rạng sáng ngày 24-9-2016, Doãn Trung Dũng - một kẻ "ngáo đá" đã sát
hại 4 bà cháu trong căn nhà 2 tầng ở phường Phương Nam, TP Uông Bí,
Quảng Ninh để cướp tài sản. Hành động man rợ của thủ phạm đã khiến dư
luận sửng sốt trước ác tính như cầm thú trong con người kẻ nghiện ma túy
rất nặng này.
Bà Nguyễn Thị Hoa ở gần nhà nạn nhân chia sẻ: "Chúng tôi bị ám ảnh
mãi về tội ác của thằng Dũng. Nó lạnh lùng giết từng người trong nhà, kể
cả những đứa trẻ 8-9 tuổi thì không còn từ nào mô tả nữa. Trước đây
Công an làm rất mạnh, bắt nghiện đi cai liên tục nên địa bàn rất trong
sạch, an toàn. Mấy năm nay, nghe nói thay đổi luật nên việc quản lý
người nghiện ở cơ sở khá lỏng lẻo. Các đối tượng này sống nhởn nhơ, gây
ra bao nhiêu là chuyện đáng sợ. Người dân lúc nào cũng nơm nớp lo âu.
Đại tá Nguyễn Hải Phong, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về
ma túy - Công an tỉnh Quảng Ninh hóm hỉnh dùng chữ "nghe thấy ánh sáng
và nhìn được âm thanh" khi mô tả về năng lực "siêu phàm" của những kẻ
"ngáo đá".
Ông cho biết: "Hiện nay "giới nghiện" có xu hướng sử dụng các loại ma
túy tổng hợp, ma túy đá, thuốc lắc (ecstasy), thay thế cho các loại ma
túy truyền thống có nguồn gốc tự nhiên như thuốc phiện, heroin, cocain,
cần sa… Việc sử dụng ma túy tổng hợp hết sức nguy hiểm, vì tác động trực
tiếp đến não bộ con người, gây ra hội chứng "ảo giác", "ảo thị", "ảo
thanh", "ám ảnh bị hại, bị giết", hoặc "nhìn thấy quái vật", nói chung
là chứng "hoang tưởng loạn thần"... Điều này kích động tâm lý đối tượng,
dẫn đến hàng loạt hành vi không bình thường. Nhẹ thì khóc lóc vật vã,
lảm nhảm, leo lên mái nhà, cột điện. Nặng thì vơ lấy những vật nguy hiểm
để tấn công người khác hay tự sát".
Trung tá Nguyễn Thanh Nghị, Phòng xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ
ANTQ, Công an tỉnh Yên Bái kể với tôi câu chuyện về một đối tượng
nghiện gần nhà, trong lúc "phê pha" nhìn thấy đứa con gái nhỏ của mình
đang khóc, nghĩ rằng đó là con búp bê nên gã đi tìm dao để "tháo con búp
bê ra xem vì sao nó lại biết nói, biết khóc, biết đi"!
Vũ Hiếu Nghĩa - kẻ sát hại cháu bé 4 tuổi ngày 22-1-2019 tại thôn Làng Bạc, xã Xuân Quang, Bảo Thắng, Lào Cai.
Mới tháng trước, một vụ án giết trẻ em kinh hoàng đã xảy ra
trên tỉnh lộ 157 thuộc xã Xuân Quang, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai.
Sáng 22-1-2019, trong lúc chở con là Nguyễn Thế Anh 4 tuổi đi học bằng
xe máy, anh Nguyễn Đức Tú 28 tuổi, ở thôn Làng Bạc, xã Xuân Quang đã va
quệt xe với Vũ Hiếu Nghĩa là đối tượng nghiện ma túy, ở cùng thôn. Tên
này liền rút dao bầu mang theo người xông vào đâm anh Tú, rồi quay sang
chém liên tiếp 3 nhát vào cháu Anh, khiến cháu tử vong tại chỗ.
Những năm gần đây, nhiều vụ án mạng rùng rợn, khó giải thích đã xảy
ra trong cả nước. Buổi sáng ngày 7-7-2016, Nguyễn Văn Hồng (một con
nghiện ở xã Nguyệt Ấn, huyện Ngọc Lặc, Thanh Hóa) trong cơn phê ma túy
đã vào nhà anh Lê Thanh Hải, nói năng lảm nhảm rồi dùng dao chém chết 2
cháu bé là Lê Minh Đăng 7 tuổi và Lê Ngọc Chi 5 tuổi.
Ngày 1-11-2016, Nguyễn Hoài Thanh sinh năm 1986, ở quận Thanh Khê, TP
Đà Nẵng đã dùng xẻng đập vào đầu chị Võ Thị Thúy Vân dẫn đến tử vong
tại một phòng trọ ở phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng. Thanh
khai trong lúc "ngáo đá", nghĩ rằng chị Vân là con rắn nên mới xuống
tay…
Không chỉ giết hại người thân, hàng xóm, nhiều kẻ nghiện đã gây ra
những vụ đột nhập nhà dân để trộm cắp tài sản lấy tiền mua ma túy. Khi
bị chủ nhà phát hiện chúng sẵn sàng sử dụng hung khí mang theo chống trả
quyết liệt, gây ra nhiều cái chết thương tâm.
Đối tượng Nguyễn Văn Kỳ, kẻ thực hiện hành vi tàn ác trong gia đình ông Nguyễn Lương Chuân ở huyện Thạch Thất, Hà Nội.
Người dân thôn 9, xã Canh Nậu, huyện Thạch Thất, Hà Nội vẫn
nhắc mãi vụ Nguyễn Văn Kỳ sát hại nhiều người trong gia đình ông Nguyễn
Lương Chuân đêm 6-12-2015, khi y đột nhập vào nhà nạn nhân để khua
khoắng. Vốn nghiện ma túy nặng, sau khi ra tù hàng đêm Kỳ vẫn đi "tuần"
khắp các thôn xóm, xem có nhà nào sơ hở thì tìm cách đột nhập. Tai họa
ập xuống gia đình ông Chuân khi nửa đêm họ phát hiện có trộm, cả nhà xúm
vào bắt giữ nên 2 người đã bị Kỳ đâm chết tại chỗ.
Đối tượng Đinh Công Tráng - thủ phạm vụ giết người, cướp tài sản đêm 17-8-2018 ở Hưng Yên.
Mới đây, Đinh Công Tráng - thủ phạm vụ giết cướp tại số nhà 6 -
đường Linh Đài, phường Hồng Châu, TP Hưng Yên, Hưng Yên cũng là một
"con nghiện" nặng. Đêm 17-8-2018 Tráng "đột vòm" vào nhà anh chị Hoa -
Trường. Bị chủ nhà phát hiện, Tráng đã dùng con dao bầu đâm các nạn nhân
đến chết. Vụ cướp 4,5 tỷ đồng xảy ra ngày 5-9-2018 tại Chi nhánh Ngân
hàng Vietcombank, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa, cũng do 2 "con
nghiện" là Trần Hoàng Nhất Hùng 36 tuổi và Đàm Minh Quang 30 tuổi thực
hiện. Để có tiền mua ma túy, trước đó 4 tháng chúng đã theo dõi mục tiêu
và chế tạo ra 5 khẩu súng có tính sát thương cao để làm hung khí gây
án.
Bất cập trong chính sách
Hiện nay bài toán cần làm gì để siết chặt quản lý người nghiện tại
cộng đồng, phòng ngừa tội phạm… thực sự khó giải. Luật sư Lê Hồng Hiển,
Giám đốc một hãng luật phân tích: "Hiện nay người nghiện ma túy dường
như được "thả rông" chính vì quan điểm tiếp cận mới về vấn đề người
nghiện ở nước ta.
Nếu như trước đây, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy bị coi là
một tội phạm, quy định tại Điều 199, Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999,
thì với việc coi người nghiện là người bệnh, điều này đã bị hủy bỏ theo
quy định tại khoản 36, điều 1 của Luật sửa đổi bổ sung một số điều của
BLHS năm 2009. Theo đó hành vi sử dụng ma túy chỉ bị xử phạt vi phạm
hành chính theo Điều 21, Nghị định 167/2013. Như vậy, một công cụ hữu
hiệu để trấn áp loại tệ nạn nguy hiểm này đã không còn.
Mặt khác, việc không siết chặt "cầu", sẽ kích thích "cung". Vì thế mà
hoạt động phòng chống tội phạm mua bán, vận chuyển ma túy ngày càng cam
go, khốc liệt hơn bao giờ hết".
Phân tích những tồn tại của hành lang pháp lý hiện hành về quản lý
người nghiện ma túy, Thượng tá Trịnh Kim Vân, nguyên Điều tra viên cao
cấp của Công an TP Hà Nội nói: "Có thể chỉ ra hàng loạt bất cập trong hệ
thống pháp luật về quản lý người nghiện ma túy hiện nay. Chẳng hạn,
việc Luật Phòng, chống ma túy đòi hỏi người nghiện phải tự giác tự khai
báo và đăng ký cai nghiện tại gia đình, cộng đồng là không khả thi trên
thực tế; Điều 103, Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định hồ sơ đề
nghị đưa người vào Cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc phải có Giấy xác
định tình trạng nghiện, thế nhưng người nghiện đâu có tự giác hợp tác để
có được các triệu chứng đó. Rồi cũng phải có thời gian lưu giữ đối
tượng để theo dõi các dấu hiệu lâm sàng. Nhưng lưu giữ ở đâu, do ai lưu
giữ, kinh phí đâu… thì lại chưa có quy định cụ thể. Việc không xác định
được tình trạng nghiện đã gây rất nhiều khó khăn cho Công an cơ sở trong
việc thống kê, báo cáo, lập hồ sơ quản lý và đề xuất hình thức cai
nghiện phù hợp".
Theo Thượng tá Trịnh Kim Vân, hiện nay vẫn có sự thiếu thống nhất và
chồng chéo giữa Luật Phòng, chống ma túy (PCMT) và Luật xử lý vi phạm
hành chính (XLVPHC). Chẳng hạn, Luật PCMT quy định đối với người chấp
hành xong quyết định cai nghiện bắt buộc phải áp dụng biện pháp quản lý
sau cai từ 1 đến 2 năm. Trong khi đó, Luật XLVPHC lại quy định người
chấp hành xong quyết định cai nghiện bắt buộc được trả về địa phương;
Luật PCMT quy định cai nghiện bắt buộc cho người từ 12 đến dưới 18 tuổi,
trong khi Luật XLVPHC chỉ áp dụng biện pháp này cho người từ 18 tuổi
trở lên;
Luật PCMT quy định người được coi là nghiện ma túy là phải lệ thuộc
vào ma túy, tức là sau 24 tiếng phải xuất hiện hội chứng sau cai. Tuy
nhiên Điều 122 Luật XLVPHC lại quy định không được tạm giữ hành chính
với đối tượng liên quan đến ma túy… Ngoài ra, quan điểm tiếp cận giữa
các bộ, ngành về vấn đề quản lý người nghiện có sự khác nhau. Nếu như Bộ
Công an mong muốn đưa người nghiện vào trung tâm cai nghiện bắt buộc để
bảo đảm ANTT, thì các ngành liên quan như Y tế và Lao động lại tiếp cận
vấn đề trên cơ sở coi người nghiện là người bệnh, cung cấp cho họ các
dịch vụ và để họ tự nguyện lựa chọn…
Việc thay đổi quan điểm tiếp cận, hướng đến công tác dự phòng và
chuyển hướng cai nghiện bắt buộc là chủ yếu, sang cai nghiện tự nguyện…
là chủ trương nhân văn, thế nhưng đã làm nảy sinh nhiều vấn đề xã hội
phức tạp.
Thực tế thời gian qua cho thấy việc cai nghiện tại cộng đồng đạt hiệu
quả thấp, tình trạng tái nghiện rất phổ biến. Thiết nghĩ, để bảo đảm
cho lợi ích lớn hơn đó là sự an toàn cho cộng đồng sau quá nhiều tội ác
do người nghiện gây ra, việc siết chặt quản lý người nghiện bằng hành
lang pháp lý chặt chẽ, thống nhất, đảm bảo thuận lợi cho việc thu gom,
xử lý người nghiện vi phạm pháp luật, linh hoạt trong thủ tục đưa người
nghiện đi cai nghiện bắt buộc…là lời giải cho bài toán khó này.
Đào Trung Hiếu (CAND)
Là một trong 3 quận có tốc độ tăng dân số cơ học cao (năm 1976
có 144.000 người, đến nay tăng lên thành gần 600.000 người), quận Gò
Vấp, TP. HCM là nơi phức tạp về tội phạm ma túy.
Thủ đoạn bọn tội phạm thường quy tụ đám con nghiện thành nhiều
nhóm, mỗi nhóm từ vài chục đến hàng trăm thanh niên cùng thuê phòng
khách sạn, quán karaoke hoặc tràn vào quán bar để hút hít tập thể.
Trung tá Bùi Văn Thành - Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về
ma túy Công an quận Gò Vấp cho biết: Lợi dụng dòng người từ khắp các
tỉnh thành trên cả nước đổ về, các đối tượng tội phạm về ma túy cũng tìm
cách trà trộn vào để dụ dỗ những thanh thiếu niên, những người lao động
tha phương sử dụng ma túy.
Thực trạng này không những gây mất an ninh trật tự tại địa phương, mà
còn ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của đông đảo bà con nhân dân. Để
ngăn chặn tình trạng này, từ nhiều năm nay, Ban chỉ huy Công an quận
giao cho Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy chủ động lên kế hoạch,
vừa đấu tranh triệt phá các tụ điểm mua bán, tàng trữ, vừa phối hợp với
các ban ngành, đoàn thể thực hiện nhiều đợt tuyên truyền về tác hại của
ma túy đến từng khu phố, vận động bà con nhân dân tích cực tố giác đối
tượng phạm tội…
Kiểm tra đột xuất quán bar 162 Nguyễn Văn Lượng, phường 17, quận Gò Vấp.
Với nhiều hình thức đấu tranh, tình hình tội phạm về ma túy
trên địa bàn quận đã được kéo giảm đến mức thấp nhất. Nhiều điểm đen về
ma túy được chuyển hóa, song vẫn còn một số đối tượng lén lút hoạt
động.
Trước đây, các đối tượng tội phạm thường thuê nhà không số trong hẻm
sâu ở những khu dân cư tự phát rồi bố trí nhiều lớp đàn em giả làm người
chạy xe ôm, bán hàng rong từ đầu hẻm trở vào để cảnh giới, điều phối
cho từng con nghiện vào hẻm trả tiền, nhận ma túy.
Thời gian gần đây, nhận thấy việc thuê nhà làm "đại bản doanh" bán lẻ
ma túy liên tục bị các trinh sát phát hiện nên các đối tượng tội phạm
đã hình thành nhiều phương thức, thủ đoạn mới bằng cách móc nối với một
số con nghiện có "thâm niên" trong việc hút hít rồi giao cho làm trưởng
nhóm.
Mỗi trưởng nhóm được sử dụng ma túy miễn phí nhưng phải quy tụ được
ít nhất từ 10 con nghiện khác để lập thành một nhóm và nếu thâu nạp được
càng nhiều con nghiện thì trưởng nhóm ngoài được hút hít, còn nhận được
phần trăm hoa hồng.
Khi con nghiện liên hệ mua ma túy sử dụng thì trưởng nhóm thuê phòng
tại một khách sạn, quán bar hoặc một tụ điểm karaoke nào đó và khi thấy
đã tập trung đông thì gọi điện cho các tay anh chị mang ma túy đến cho
tất cả cùng sử dụng. Với thủ đoạn này, nếu có bị Công an phát hiện, bắt
giữ thì chúng lấp liếm rằng chỉ sử dụng chứ không mua bán.
79 dân chơi ở bar 162 có phản ứng dương tính với ma túy đá.
Để ngăn chặn loại hình tội phạm ma túy biến tướng này, các
trinh sát được yêu cầu tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp chặt
chẽ với Công an các phường và quần chúng tình nguyện tham gia phong
trào bảo vệ an ninh trật tự tại địa phương, tạo thành vòng cung khép kín
nhằm phát hiện tội phạm mọi lúc, mọi nơi.
Với sự phối hợp chặt chẽ này, trong năm qua, Công an quận Gò Vấp đã
triệt phá được nhiều tụ điểm hút hít ma túy, bắt giữ hàng chục đối tượng
cầm đầu đưa ra xử lý trước pháp luật, chuyển cho các phường lập hồ sơ
đưa hàng trăm con nghiện đi cai nghiện bắt buộc tại một số trung tâm.
Những ngày cuối tháng 5-2018, nhận thấy tình trạng nam nữ thanh niên
nghiện hút ma túy đột ngột gia tăng nên các trinh sát Đội Cảnh sát điều
tra tội phạm về ma túy Công an quận Gò Vấp đã nhanh chóng vào cuộc.
Sau gần hai tuần theo dõi, các trinh sát đã ghi nhận, ngoài những đối
tượng trong diện quản lý thì hàng ngày có rất đông con nghiện đủ các
thành phần từ nơi khác đổ về trú ngụ.
Các nhóm thanh niên này đều hoạt động theo quy luật, ban ngày tập
trung thành từng nhóm vài chục người la cà ở các quán ăn nhậu, la hét
gây mất trật tự công cộng, nửa đêm về sáng thì rút vào hàng chục khách
sạn hút hít ma túy đá.
Đến giữa tháng 6-2018, sau khi củng cố vững chắc tài liệu, chứng cứ,
Ban Chỉ huy Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, phối hợp với công
an các phường trong quận đồng loạt tấn công và phát hiện hàng chục nhóm
nam nữ thanh niên thuê phòng ở nhiều khách sạn trên địa bàn để sử dụng
ma túy.
Tổ chức sinh nhật "thác loạn ma túy" trong quán karaoke ở quận Gò Vấp.
Điển hình, vào lúc 14h00' ngày 17-6-2018, các trinh sát phối
hợp với Công an phường 7, tiến hành kiểm tra hành chính đối với khách
sạn QC, bắt quả tang các đối tượng Phạm Ngọc thông, Nguyễn Văn Pốt, Lê
Thái Bảo cùng Nguyễn Yến Linh tàng trữ 2,8273 gam tinh thể rắn không màu
trong phòng 104 của khách sạn (nghi là ma túy đá) nên đã mới về trụ sở
lấy lời khai ban đầu.
Tại cơ quan Công an, lúc đầu cả 4 đối tượng đều không khai nhận việc
tàng trữ ma túy mà cho rằng chỉ tập trung ở phòng khách sạn để đánh bài,
còn số thinh thể mang theo là bột đá mua về trét vết nứt kệ tủ. Chỉ đến
khi điều tra viên đưa ra bản giám định của Phòng kỹ thuật hình sự xác
định là ma túy đá thì chúng mới nhận tội.
Theo lời khai của Thông, Pốt, Bảo, Linh, khoảng 23 giờ ngày
16-6-2018, sau khi nhậu ngà ngà thì Pốt đề nghị cả nhóm ngưng nhậu, rủ
thêm một số bạn khác cùng thuê khách sạn hít ma túy.
Khi đã yên vị trong phòng khách sạn, Pốt yêu cầu mọi người cùng hùn
tiền lại để liên hệ với một đối tượng tên Quang (Mập) mua 2 triệu đồng
tiền ma túy đá và 1,9 triệu đồng thuê loa chơi nhạc cùng đèn nháy để cả
đám vừa hít ma túy, vừa nhảy cho hưng phấn.
Đang trong cơn thác loạn thì ma túy đã hết nên Pốt cùng Bảo tiếp tục
liên hệ với một đối tượng tên Dương mua thêm 3 triệu đồng ma túy rồi rủ
thêm gần chục bạn bè đến hùn tiền chơi tiếp. Đang trong lúc cao trào thì
bất ngờ bị cơ quan Công an bắt giữ.
Bị tấn công mạnh, các đối tượng mua bán ma túy không thuê phòng khách
sạn hoặc phòng trọ nữa mà chúng chuyển đổi phương thức, yêu cầu các con
nghiện tập trung ở các tụ điểm karaoke. Mặc dù liên tục thay đổi phương
thức, thủ đoạn nhưng chúng vẫn không thể qua mắt được các trinh sát Đội
Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an quận Gò Vấp.
Điển hình là vụ bắt Lê Bá Ninh (28 tuổi tại huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk
Lắk - tạm trú phường 9, Gò Vấp) tại phòng 6, karaoke Thúy Nga Paris trên
Đường Quang Trung vào ngày 24-11-2018.
Hôm ấy, vào khoảng 1h00' sáng, trong lúc đi thực tế nắm tình hình địa
bàn, một trinh sát phát hiện nhóm thanh niên có nhiều biểu hiện nghi
vấn tràn vào quán karaoke Thúy Nga Paris nên đã đề nghị Ban chỉ huy Đội
cho lập tổ công tác phối hợp với Công an phường 8 tiến hành kiểm tra đột
xuất.
Tại thời điểm kiểm tra, tổ công tác phối hợp bắt quả tang Linh tàng
trữ 3,9100gam tinh thể rắn không màu (sau giám định xác định là ma túy
đá). Ngoài ra còn có hàng chục nam nữ thanh niên đang nhảy nhót loạn xạ
trên nền nhạc chát chúa.
Tại thời điểm kiểm tra, Linh cố tình gạt phăng chiếc đĩa đựng ma túy
để hít tập thể xuống gầm bàn rồi định chạy vào phòng vệ sinh để tiêu hủy
số ma túy cất giấu trong người nhưng không kịp.
Một số nam nữ trong phòng cũng định móc túi lấy thuốc ngừa thai ra
uống để đối phó với việc bị đưa đi tes ma túy nhưng do đã có sự chuẩn bị
từ trước nên các trinh sát đã kịp thời ngăn chặn và đưa tất cả các đối
tượng về trụ sở để tiến hành lấy lời khai ban đầu, sau đó phân loại để
lập hồ sơ đối với từng đối tượng.
Trước sự đấu tranh quyết liệt của các điều tra viên, hơn chục nam nữ
thanh niên đã khai nhận hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, riêng Lê
Bá Linh dù rất ngoan cố nhưng cũng buộc phải khai nhận hành vi tàng trữ
trái phép chất ma túy và vai trò trưởng nhóm của mình.
Ngoài việc thuê phòng khách sạn, phòng karaoke cho con nghiện tập
trung hút hít ma túy, các đối tượng cầm đầu còn tràn vào các quán bar,
vũ trường. Sau thời gian hoạt động khá lặng lẽ thì vào những ngày đầu
tháng 12-2018, quán Bar 162 nằm tại địa chỉ 162 Nguyễn Văn Lượng, phường
17, quận Gò Vấp bỗng trở nên náo động lạ thường.
Khách quen của bar là những người ở độ tuổi trung niên thích nhâm nhi
ly rượu để nghe nhạc chọn lọc đã phải dạt ra ngoài để nhường chỗ cho
đám đông nam nữ thanh niên trong độ tuổi mới lớn với rượu mạnh, nhạc
roc…Nhận thấy có nhiều biểu hiện nghi vấn, các trinh sát Đội Cảnh sát
điều tra tội phạm về ma túy Công an quận Gò Vấp lập tức vào cuộc.
Sau hơn hai tuần thu thập chứng cứ, rạng sáng ngày 17-12-2018, các
trinh sát ma túy phối hợp cùng Công an phường 17 quyết định bất ngờ tiến
hành kiểm tra hành chính và yêu cầu đối tượng Lê Thế Lương (cất giấu
một gói tinh thể không màu nặng 2,7422 gam trong túi quần) cùng 147
khách có biểu hiện nghi vấn về trụ sở phối hợp làm việc.
Sau khi tiến hành giám định nhanh xác định số bột tinh thể không màu
mà Lương cất giấu là ma túy đá nên đã lập hồ sơ truy tố đối tượng này
trước pháp luật. Riêng 147 người khách được test, phát hiện có 79 người
có phản ứng dương tính với ma túy đá nên Công an quận Gò Vấp đã phối hợp
với chính quyền nơi các đối tượng cư trú lập hồ sơ đưa đi cai nghiện
bắt buộc.
Chỉ trong vòng chưa đầy nửa năm, CBCS Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về
ma túy Công an quận Gò Vấp đã phát hiện, xử lý hàng chục tụ điểm hút hít
ma túy tập thể, lập hồ sơ xử lý trách nhiệm hình sự đối với hàng chục
đối tượng cầm đầu và tư vấn cho UBND các phường đưa hàng trăm con nghiện
đi cai bắt buộc tại các trung tâm.
Cho đến nay, tình hình tội phạm và nghiện hút ma túy đã được kéo giảm
tối đa nhưng các anh vẫn không cho phép mình được ngơi nghỉ mà vẫn tiếp
tục bám sát địa bàn để nắm tình hình, chủ động đấu tranh với loại hình
tội phạm về ma túy góp phần bảo đảm an ninh trật tự.
Đức Cương (CAND)
|
|
- Hotline: 0909 044 340