Đọc sách cùng trung tâm

Ngay khi có thông tin trên, Cục đã cử tổ công tác xác minh, hiện lực lượng chức năng đang phối hợp Công an Hà Nội điều tra làm rõ. Khi có kết quả, đơn vị sẽ thông tin đến báo chí

Trước đó, trên một số thông tin phản ánh, thời gian gần đây, một nhóm kín Facebook có tên “VNN***tầng 1” đăng bán hàng loạt các sản phẩm có tên "bánh cần sa", "bánh phê" với giá từ 100.000-500.000 đồng. Theo lời người bán, loại “bánh phê” này sẽ gây “tăng động”, “trở nên vớ vẩn” và “trêu chọc người khác”... bên dưới dòng quảng cáo là đường dẫn đến sàn thương mại Shopee. “Nó khác với hút ở chỗ là ngấm từ từ. Sau đó, nó giựt cho nát người như mới hút 3-4 điếu, đủ để phê 3-4 giờ”, tài khoản quản trị viên mô tả cảm.

Theo số liệu trên Shopee, chủ gian hàng đã bán thành công 70 đơn hàng gồm bánh quy, bánh kem được giới thiệu có nguyên liệu cần sa và các chất kích thích với số tiền thu về gần 20 triệu đồng. Shopee sau đó không trả lời về việc "bánh cần sa" được rao bán trên nền tảng thương mại điện tử này nhưng đã xóa tất cả sản phẩm được đề cập và tài khoản của người bán.

Mạng xã hội facebook rao bán công khai bánh cần sa.

Giữa tháng 11, trang Facebook  Trần Thu Hà đăng bài cảnh báo các bậc phụ huynh về việc học sinh lớp 8 sử dụng bánh có chứa chất cần sa. "Bên trường W. và trường V. đã phát hiện có học sinh mang bánh cần sa vào lớp để ăn trong lớp... Có hai bạn ăn, bạn trai ăn nhiều (1,5 cái) nhưng không có vấn đề gì, bạn gái ăn có nửa cái, nhưng lát sau thì chóng mặt, rồi nghe phong thanh các bạn nói bánh có cần sa nên bạn gái sợ, khóc, xuống phòng y tế. Tuy nhiên, sau đó cô chủ nhiệm tìm ra được cái bánh còn lại, đưa cho trường mang đi xét nghiệm thì có cần sa trong bánh", tài khoản Trần Thu Hà viết. Bài viết nhận được 1.400 lượt bình luận, 4.000 lượt tương tác và gần 5.000 lượt chia sẻ.

Đa phần phụ huynh có con nhỏ tỏ ra rất hoang mang, lo lắng bởi thực tế, các mặt hàng này đang được bán công khai với cách mua dễ dàng trên mạng xã hội. Khi gõ từ khóa “bánh cần”, Facebook trả về hàng loạt kết quả là fanpage, tài khoản cá nhân chuyên bán các sản phẩm được giới thiệu là có cần sa với mức giá từ 100.000-400.000 đồng.

Ngoài ra, fanpage Dreamer Saigon **** cũng đã rao bán công khai các chế phẩm cần sa như bánh bông lan, kẹo thậm chí là cần sa nguyên chất kèm địa chỉ, số điện thoại mua hàng. Bánh phô mai trà xanh cần sa được trang này giới thiệu sẽ mang lại "tâm trạng tuyệt vời" cho người sử dụng. 

“Hai mươi năm qua, mặc dù đấu tranh quyết liệt và thu được nhiều kết quả nhưng thực tế tội phạm ma túy tinh vi và quy mô ngày càng lớn; tuyến mua bán vận chuyển rộng hơn; người sử dụng trái phép và nghiện ma túy gia tăng về số lượng, lạm dụng nhiều loại ma túy và ma túy tổng hợp dần chiếm tỷ lệ tuyệt đối, gây lây lan tệ nạn nhanh hơn và hậu quả nghiêm trọng hơn...” , Thiếu tướng Phan Anh Minh, nguyên Phó Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh, nhận định. 

Cần tập trung và ưu tiên cho ngăn ngừa phát sinh người nghiện mới

Nhận định chứa đựng nhiều trăn trở này được đưa ra tại Hội nghị đánh giá thực trạng tình hình công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy trên địa bàn thành phố do Thành ủy TP Hồ Chí Minh tổ chức mới đây. Ông Minh thẳng thắn: “Phải nhìn nhận ngay rằng chúng ta chưa đạt yêu cầu bao trùm là kiềm chế và kéo giảm tội phạm lẫn tệ nạn về ma túy”.

Lý do là do có sự tương tác rất mạnh giữa tội phạm về tệ nạn ma túy và cả tội phạm hình sự, tình hình an ninh trật tự nói chung cho dù chúng ta đã tấn công mạnh, triệt xóa được nhiều đường  dây ma túy lớn. Trong đó người nghiện có nguy cơ cao phạm tội từ nghiêm trọng đến đặc biệt nghiêm trọng. Người nghiện cũng là mầm truyền nhiễm phát sinh thêm người nghiện mới.

“Người sử dụng trái phép chất ma túy và nghiện ma túy không chỉ là thị trường nuôi sống tội phạm về ma túy mà còn là nguồn nhân lực tiếp tay cho các tổ chức buôn bán ma túy. Cũng chính người nghiện là thành tố làm gia tăng phạm pháp hình sự, tác động xấu đến an ninh trật tự”, Thiếu tướng Phan Anh Minh phân tích.

Số ma túy tang vật trong vụ án bắt giữ hơn 1,1 tấn ma túy.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Xuân Lập, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đề nghị các cơ quan chức năng cần xem là nguyên tắc để áp dụng trong xử lý. Ông cho rằng không thể xem người nghiện chỉ là người bệnh vì nếu thế sẽ rất khó có sự quản lý, giám sát chặt chẽ những người này - vốn là những đối tượng có nhiều nguy cơ phạm tội hình sự.

Vấn đề quản lý người nghiện ở cấp phường, cấp xã trên thực tế không triển khai được vì rất nhiều điều không khả thi. Đặc biệt, ông Lập cũng khẳng định việc điều trị cai nghiện thay thế bằng Methadone cũng chưa thực  sự hiệu quả, cần được xem xét lại...

Tuy nhiên hiện nay, giải pháp cai nghiện tập trung hoặc bắt buộc vẫn phải được xem là biện pháp hữu hiệu nhất và rõ rệt làm giảm bớt ngay nguồn cầu, đảm bảo an ninh trật tự và hạn chế phát sinh người nghiện mới.

Số lượng người nghiện ở TP Hồ Chí Minh tăng dần theo từng năm. Theo Công an TP Hồ Chí Minh, riêng qua kiểm tra đối chiếu nhóm người có nơi cư trú ổn định tại thành phố phát hiện nghiện trong tháng cao điểm phòng chống ma túy năm 2018, đã ghi nhận ngoài dữ liệu quản lý (tức sót lọt) hơn 82%. Do không có dữ liệu về người nghiện không có nơi cư trú ổn định để thống kê xác suất nhưng chắc chắn tỷ lệ sót lọt số người nghiện này cũng sẽ cao hơn rất nhiều, do rất khó quản lý công dân không nơi cư trú ổn định.

Ông Lê Minh Tấn, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay số lượng người dùng ma túy trẻ hóa và dùng cùng lúc nhiều loại ma túy tăng mạnh, nhất là sử dụng ma túy tổng hợp tại những nơi kinh doanh dịch vụ nhạy cảm như bar, vũ trường, quán karaoke... Trong khi đó, việc quản lý, cảm hóa người nghiện, người sau cai nghiện và hoạt động cai nghiện tại cộng đồng không đạt hiệu quả như mong muốn.

Do đó, theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, cần có quan điểm nhìn nhận toàn diện hơn về người nghiện. Họ thuộc đối tượng có nguy cơ vi phạm pháp luật cao, cần được chăm sóc, điều trị và quản lý đặc biệt. “Nên chọn phương pháp tập trung và ưu tiên cho ngăn ngừa phát sinh người nghiện mới, can thiệp sớm và kéo dài hơn đối với người vi phạm hoặc có nguy cơ vi phạm về ma túy, không chờ đến khi nghiện nặng”.

Để thực hiện, Thiếu tướng Phan Anh Minh kiến nghị các cơ quan tố tụng cần nhanh chóng khắc phục một số nhược điểm tồn tại lâu nay. Theo đó, cần khắc phục thói quen chỉ tập trung vào xử lý 3 tội danh tàng trữ, vận chuyển và mua bán trái phép chất ma túy (chiếm đến hơn 99% án truy tố) mà bỏ qua nhiều hành vi phạm tội là tác nhân gây phát sinh người nghiện, như lôi kéo, cưỡng ép, tổ chức, chứa chấp và giao dịch các công cụ để sử dụng trái phép chất ma túy đã bị phát hiện ở tất cả các quận, huyện. Ở Bình Tân, quận 3, Phòng Cảnh sát hình sự đã xử lý được rất nghiêm loại tội phạm này do áp dụng khung hình phạt cao đối với hành vi tàng trữ.

Ông Minh đề nghị cần cố gắng xử 1/3 số vụ án có thêm nhóm tội nêu trên. Bên cạnh đó, phải mở rộng điều tra được 50% vụ án về ma túy có đồng phạm vì tội phạm ma túy là tội phạm có tổ chức. Hiện nay hơn 70% vụ án ma túy chỉ có 1 bị cáo và không có đồng phạm.

Truy tìm, kê biên tài sản của tội phạm về ma túy, nhằm tạo cơ sở cho phán quyết tịch thu và triệt xóa nguồn lực tài chính để tái phạm cũng là việc quan trọng. Ngoài nâng cao khả năng kiểm soát biên giới và cửa khẩu, nên xem xét lại các quy định gây cản trở hợp tác tư pháp quốc tế khiến cho hoạt động trung chuyển lộng hành hơn do tội phạm tin rằng khó có thể bị xử lý.

Cần cập nhật danh mục các chất ma túy theo công bố của Ban Thư ký Công ước về các chất ma túy mà Việt Nam đã tham gia thay cho chờ xuất hiện và gây tác hại tại Việt Nam; cụ thể hóa quy định về cho đi có kiểm soát áp dụng cho cả đối sách với hành vi vận chuyển quốc tế lẫn nội địa; mở rộng thẩm quyền quyết định tương trợ tư pháp đáp ứng yêu cầu cấp bách trước hoạt động nhanh lẹ của tội phạm về ma túy...

Một đối tượng trong đường dây ma túy khủng với 21 bánh heroin, 9kg ma túy đá, 4kg Ketamine... bị các chiến sĩ Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy bắt giữ vào đầu tháng 5-2019.

Cần một số giải pháp đặc thù

Trong 5 năm gần đây, tỷ lệ các vụ ma túy tổng hợp bị bắt giữ tăng trung bình 105% mỗi năm. Riêng 6 tháng đầu năm 2019, cơ quan chức năng đã thu giữ hơn 1,1 tấn ma túy tổng hợp. Các đối tượng phạm tội buôn bán nhiều loại ma túy cùng lúc chứ không tập trung vào heroin như trước đây. Chúng thường trang bị vũ khí quân dụng để thanh toán lẫn nhau và sẵn sàng chống trả khi bị phát hiện, truy đuổi...

Nếu trước kia ma túy chỉ chuyển qua đường hàng không, giấu trong hành lý, bưu phẩm... với số lượng hạn chế, thì nay các đối tượng đã móc nối đưa ma túy từ khu vực Tam Giác Vàng tập kết tại các kho bãi của tư nhân ở TP Hồ Chí Minh...

Từ năm 2010 đến nay, cơ quan chức năng thành phố đã phát hiện hơn 15.500 vụ, bắt hơn 31.000 đối tượng, khởi tố 11.500 vụ với 15.400 đối tượng, thu giữ hơn 50kg heroin, 77kg cocain và gần 2,5 tấn ma túy tổng hợp. Từ các vụ án khám phá gần đây, có thể thấy TP Hồ Chí Minh vừa là đầu mối trung chuyển ma túy vừa là nơi tiêu thụ với số người nghiện, người sử dụng trái phép ngày càng tăng. Đại tá Đinh Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Tội phạm ma túy là tội phạm của các loại tội phạm, gây hệ lụy lớn đến an ninh trật tự”.

Một số đối tượng trong vụ tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng hơn 1,1 tấn do Công an TP Hồ Chí Minh triệt phá, tháng 4-2019.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cũng nhấn mạnh: “Chừng nào còn ma túy và tội phạm ma túy thì thành phố chưa bình yên, an ninh và cuộc sống của người dân bị đe dọa. Vì thế, ngoài việc tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, TP Hồ Chí Minh cần nghiên cứu áp dụng một số giải pháp đặc thù mới có thể ngăn chặn được tệ nạn ma túy hiện nay”.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân đã đề xuất các cơ quan liên quan nghiên cứu dự thảo phân loại địa bàn về tệ nạn ma túy. Trong 3 tháng cuối năm 2019 có thể phân loại 4 nhóm địa bàn theo mức độ: Mua bán tiêu thụ nhỏ lẻ; Mua bán có địa điểm tập trung có quy mô lớn hơn; Có cơ sở nhà hàng, tụ điểm vũ trường, khách sạn, chung cư cho thuê sử dụng mua bán ma túy quy mô lớn lặp đi lặp lại; Có nguy cơ sản xuất tại chỗ, tàng trữ ma túy quy mô lớn. Sau khi đánh giá địa bàn sẽ yêu cầu các địa phương có giải pháp cụ thể, đăng ký mục tiêu với cấp ủy cấp trên gắn với trách nhiệm người đứng đầu. Đây là một trong các tiêu chí đánh giá công tác cuối năm, từ đó nâng cao trách nhiệm của cấp ủy chính quyền địa phương với công tác phòng chống ma túy...

Về giải pháp cấp bách, Bí thư Thành ủy nhấn mạnh phải xử lý triệt để các tổ chức, đường dây liên quan đến ma túy, đồng thời ngăn chặn không để Việt Nam nói chung, TP Hồ Chí Minh nói riêng thành nơi trung chuyển ma túy ra nước ngoài, không để tái trồng cây có chất gây nghiện và kiểm soát chặt chẽ các loại tiền chất.

Đổi mới công tác truyền thông về tệ nạn ma túy cũng là điều cần quan tâm. Ban Tuyên giáo Thành ủy, Sở Thông tin và Truyền thông phải phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan truyền thông thành phố và Trung ương tăng cường thông tin về tác hại của ma túy một cách đều đặn, có liều lượng phù hợp, làm sao để người dân “phải thấm, phải sợ” khi nghe đến ma túy.

Ngoài ra, Sở Giáo dục và Đào tạo phải tuyên truyền, cảnh báo quyết liệt đối với học sinh, sinh viên về tác hại của ma túy, nhất là những loại chất kích thích, gây nghiện mới như bóng cười, cỏ Mỹ... Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng cần lắng nghe người dân để sớm nhận phản ảnh về tình trạng “bảo kê” trong hoạt động này. Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng có thể chính quyền không báo cáo kịp thời nhưng người dân sẽ biết, để từ đó có cơ sở điều tra, xử lý.

Phú Lữ (CAND)

Cũng theo mô tả ban đầu của phụ huynh, nhà trường thì học sinh, sinh viên sau khi sử dụng các mẫu chất này có những biểu hiện bất thường như hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu và thậm chí có em bị ngất…

Ngay sau đó, lãnh đạo Viện KHHS đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ phân tích, giám định. Kết quả cho thấy, các đối tượng đã hòa tan chất hướng thần vào các chai, lọ đựng dung dịch thuốc lá điện tử mẫu (gồm nguyên chai, lọ đựng; màu sắc, mùi vị dung dịch…); chất hướng thần được các đối tượng phun, tẩm vào sợi thuốc lào (loại thuốc lào có sẵn trên thị trường); các dụng cụ hút thuốc lá điện tử thông thường bị lạm dụng để sử dụng chất hướng thần này. 

Thuốc lá điện tử thông thường bị lạm dụng để sử dụng chất hướng thần (Ảnh minh họa).

Với các thủ đoạn trên thì bằng mắt thường không thể phân biệt được, chỉ có người sử dụng hoặc qua phân tích, giám định mới phát hiện được thủ đoạn pha trộn này. Kết quả giám định đã xác định các mẫu trên đều có chứa chất  5F-MDMB-PICA.

Trong đó, 5F-MDMD-PICA là một trong những loại cần sa tổng hợp hay gọi là “Cỏ Mỹ” có tác dụng kích thích thần kinh trung ương và gây ảo giác mạnh. “Cỏ Mỹ” được tạo ra bằng cách dùng các chất hóa học tổng hợp được mà các chất này có tính năng tác dụng tương tự như hoạt chất Delta 9 – THC có trong cần sa thực vật.

Sau đó, pha thành dung dịch rồi phun, tẩm vào các loại cây cỏ, các mẫu thảo mộc khô (không phải là cây, thảo mộc chứa chất ma túy). Tiếp đó, sấy khô tạo thành sản phẩm gọi là “Cỏ Mỹ”.

Như vậy, ở đây các đối tượng đã sử dụng loại “vật mang” chứa chất ma túy chính là dung dịch thường được dùng cho thuốc lá điện tử hoặc phun, tẩm vào chính các sợi thuốc lào sẵn có trên thị trường… chứ không phải là cách phun, tẩm truyền thống vào các loại cây cỏ, thảo mộc khô như trước kia.

Theo Viện KHHS, qua trao đổi với Cục CSĐT tội phạm về ma túy thì hiện nay ở nước ta chưa phát hiện phương thức, thủ đoạn như trên.

Hiện tại, 5F-MDMD-PICA chưa nằm trong danh mục các chất ma túy tại Việt Nam, nhưng nó đã được Nhật Bản đưa vào danh mục quản lý về ma túy  tháng 12-2014 và Singapore vào tháng 5-2018.

Tại Hoa Kỳ, 5F-MDMD-PICA đã được đưa vào danh mục chất ma túy cần được kiểm soát thường xuyên. Tháng 8-2018, Viện KHHS đã giám định và phát hiện chất này lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam. 

Đến nay, Viện KHHS và Cục CSĐT tội phạm về ma túy đang phối hợp với các đơn vị chức năng nghiên cứu, báo cáo đề xuất cơ quan có thẩm quyền đề nghị Chính phủ bổ sung chất này cùng với một số chất ma túy mới khác vào danh mục các chất ma túy tại Việt Nam theo quy định tại mục 3, Điều 3, Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 của Chính phủ.

Cũng theo Viện KHHS, đây là những phương thức, thủ đoạn mới, các đối tượng đã lợi dụng việc chất này không có trong danh mục các chất ma túy tại Việt Nam để vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép… gây khó khăn cho công tác xử lý, đấu tranh đối với loại tội phạm này.

Nguy hiểm hơn, khi chất 5F-MDMD-PICA và các chất có cấu tạo tương tự xuất hiện ngày càng nhiều, tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, dụng cụ sử dụng đơn giản như thuốc lá, thuốc lào,… đặc biệt với phương thức sử dụng như thuốc lá điện tử dẫn đến tình trạng học sinh, sinh viên dễ bị dụ dỗ, lôi kéo sử dụng và cơ quan chức năng, người dân, phụ huynh rất khó phát hiện, phòng ngừa, đấu tranh…

Năm 2018, Công an tỉnh Vĩnh Long phát hiện 77 vụ, 215 đối tượng liên quan đến ma túy. Điều đáng lưu ý là trong số các đối tượng liên quan đến ma tuý bị phát hiện, có cả học sinh, sinh viên và cán bộ viên chức.

Độ tuổi vi phạm ngày càng trẻ hoá, có xu hướng tổ chức vui chơi và sử dụng ma túy tại các quán bar, karaoke, cơ sở lưu trú.

Nhiều thanh thiếu niên vì ham chơi, vướng vào ma tuý và dẫn đến phạm pháp hình sự. Qua các vụ việc được cơ quan chức năng phát hiện, các đối tượng khai nhận đã mua ma tuý tại Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh, sau đó phân lẻ và bán cho người nghiện.

Để qua mặt lực lượng chức năng, các đối tượng hoạt động khá tinh vi, thường xuyên thay đổi địa điểm giao dịch hoặc giấu ma túy ở gốc cây, cột điện, thậm chí bán qua mạng xã hội. Ngày 19-3 vừa qua, Công an huyện Vũng Liêm bắt quả tang Lê Thị Ngọc Phượng (29 tuổi, ngụ xã Thanh Bình, Vũng Liêm) đang bán ma tuý cho Lê Thanh Nhàn (26 tuổi, ngụ tỉnh Trà Vinh) tại khu vực bến phà Thanh Bình (xã Thanh Bình).

Một đối tượng tuổi vị thành niên bị dụ dỗ tham gia vận chuyển, buôn bán "cái chết trắng".

Phượng từng có tiền án về hành vi này và mới được tha tù. Phượng khai mua ma tuý từ người khác, bán lại cho người nghiện kiếm tiền tiêu xài.

Thượng tá Phạm Văn Hùng, Phó Trưởng Công an huyện Long Hồ (Vĩnh Long) cho biết tội phạm ma tuý ở miền Tây chủ yếu là nhỏ lẻ nhưng khá phức tạp, len lỏi đến tận các vùng quê. Địa bàn Long Hồ khá rộng, bao quanh TP Vĩnh Long, có khu công nghiệp với nhiều tuyến địa bàn trọng điểm nên tiềm ẩn nguy cơ phức tạp về ANTT.

Nhiều đối tượng lẩn trốn về đây hoạt động phạm tội, đặc biệt liên quan đến ma tuý. Võ Vinh Tân (28 tuổi, ngụ xã Long Phước, ngụ huyện Long Hồ) là đối tượng bị tình nghi tàng trữ ma tuý. Trong quá trình xác minh, ngày 18-1, lực lượng Công an bắt quả tang Tân, thu giữ 6 gói nylon chứa 8,7 gram ma túy, 6 điện thoại di động cùng nhiều hung khí, như dao, mã tấu, súng tự chế và số tiền 260 triệu đồng.

“Trong đợt cao điểm vừa qua, lực lượng Công an chủ động lên kế hoạch đấu tranh, khám phá 5 vụ, khởi tố 5 bị can về hành vi tàng trữ, mua bán trái phép các chất ma tuý”, Thượng tá Phạm Văn Hùng nói. Theo cơ quan điều tra, hiện nay các đối tượng phạm tội, có xu hướng ngày càng trẻ hoá, sa lầy vào ma tuý dẫn đến vi phạm pháp luật như: tàng trữ, mua bán ma tuý và gây án cướp giật, trộm cắp tài sản.

Theo lãnh đạo Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Vĩnh Long, trong 77 vụ việc được phát hiện, cơ quan điều tra đã khởi tố 67 vụ và 98 bị can, xử phạt hành chính 5 vụ và 80 đối tượng.

Cơ quan chức năng mời trên 2.200 trường hợp nghi vấn sử dụng ma túy xét nghiệm, phát hiện trên 1.200 trường hợp dương tính, lập hồ sơ cai nghiện bắt buộc 120 trường hợp. Giáo dục tại nơi cư trú 160 trường hợp, xử lý hành chính trên 470 trường hợp.

Ngoài công tác tuyên truyền tác hại của ma túy, Công an tỉnh Vĩnh Long còn phối hợp các đoàn thể vận động gia đình đưa người nghiện đi cai tự nguyện. Hỗ trợ vốn, việc làm để người sau cai nghiện có việc làm, tái hòa nhập cộng đồng. Tỉnh Vĩnh Long thành lập 92 tổ công tác tư vấn, vận động 351 lượt người nghiện tham gia các hình thức cai nghiện tại gia đình, cộng đồng.

Thiếu tướng Nguyễn Minh Thuấn, Giám đốc Công an Đồng Tháp nhấn mạnh, trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm cần phải thực hiện tốt công tác phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi phạm tội hoặc có biểu hiện vi phạm pháp luật ngay từ đầu.

Những năm qua, Công an Đồng Tháp triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm. Đặc biệt tội phạm ở lứa tuổi thanh thiếu niên, tội phạm ma tuý. Lực lượng Công an tăng cường công tác kiểm tra các cơ sở khách sạn, nhà trọ, kịp thời phát hiện những đối tượng lợi dụng các cơ sở lưu trú thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Tỉnh Đồng Tháp thành lập 40 CLB người hoàn lương, hỗ trợ các hội viên từ nguồn quỹ phát triển tái hòa nhập cộng đồng. 3 năm qua, với số tiền 15 tỷ đồng từ nguồn quỹ phát triển tái hòa nhập cộng đồng, Công an tỉnh Đồng Tháp hỗ trợ hơn 560 trường hợp, người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Nhiều người chí thú làm ăn, trở thành tấm gương điển hình trong sản xuất kinh doanh.

Nguyễn Hoàng Nam - kẻ giết chết bốn người thân trong gia đình trong cơn ngáo đá vừa xảy ra ở TP Hồ Chí Minh và Long An là một minh chứng rõ nét nhất.

Nam là một trong số rất nhiều đối tượng nghiện ma túy sống lảng vảng ngoài xã hội mà theo thống kê của Công an TP Hồ Chí Minh, có đến 80-90% số người dương tính với chất ma túy được phát hiện không có trong danh sách quản lý tại địa phương. Nghĩa là bên cạnh hơn 22 ngàn con nghiện có trong danh sách quản lý, TP Hồ Chí Minh còn “chứa” rất nhiều con nghiện sống bên ngoài xã hội và có thể gây án bất cứ lúc nào…

Từ thực tiễn, chính quyền địa phương cơ sở rất khó có thể nắm hết số lượng con nghiện trên địa bàn của mình. Con nghiện được phát hiện chủ yếu từ các đối tượng gây án, có biểu hiện gây rối, liên quan đến tệ nạn xã hội…

 

Một đối tượng đang “phê” ma túy đá.

Còn đối với người bình thường mới sử dụng ma túy hoặc thường xuyên vắng mặt tại địa phương thì rất khó có thể phát hiện, lập hồ sơ quản lý. Qua thực tế cho thấy, người đầu tiên dễ phát hiện ra người nghiện là cha mẹ và người thân của họ. Vậy các bậc phụ huynh phải làm gì khi phát hiện ra con mình bị nghiện?

Theo một hướng dẫn từ Viện Nghiên cứu tâm lý người nghiện ma túy (PSD), đầu tiên nhất là các bậc làm cha, mẹ phải nhìn thẳng vào vấn đề, bình tĩnh xử lý. Nếu lập tức phản đối gay gắt, giận dữ, hăm dọa, quát tháo thì sẽ không nhận được gì ngoài thất bại. Bởi khi đó, người con sẽ im lặng, rụt rè hoặc quanh co, nói dối là mình không sử dụng ma túy.

Còn nếu chúng ta bình tĩnh, khôn khéo, nhẹ nhàng và phân tích tác hại, hậu quả lâu dài của ma túy cho chúng hiểu thì con cái sẽ dễ hợp tác, chia sẻ với mình. Tuy nhiên, phụ huynh cần lựa chọn nói vào thời điểm con mình tỉnh táo, vui vẻ và động viên, giúp đỡ con để vượt qua cạm bẫy.

Tuyệt đối không được trừng phạt con trẻ vì đòn roi không giải quyết được vấn đề, mà chỉ đẩy con trẻ đến thái độ chống đối, cam chịu, thậm chí là thù ghét. Khi đã qua giai đoạn này, điều cần thiết còn lại hãy đưa con mình đến gặp những chuyên gia tâm lý để được tư vấn và sau đó đưa đến ngay trung tâm cai nghiện…

Phương pháp đúng là vậy, nhưng trong thực tế, hầu hết các bậc phụ huynh khi phát hiện con mình sử dụng ma túy đều đùng đùng nổi giận, tiếp theo là dùng vũ lực hoặc giam lỏng con trong nhà, cấm giao du bên ngoài, như kiểu “cai sống”.

Và khi lên cơn nghiện ma túy, có kẻ không thể chịu đựng nổi đã tìm cơ hội bỏ nhà ra đi; một số khác trở nên nổi loạn, gây án với người thân trong gia đình. Chúng tôi đã từng tiếp xúc với khá nhiều tội phạm nghiện ma túy và họ đều cho biết con đường rơi xuống vực thẳm của mình đều bắt đầu như thế.

Nguyễn Ngọc Phúc (ngụ quận 3), kẻ từng có 5 tiền án và nghiện nặng ma túy đá, đã bỏ nhà đi bụi rồi trở thành tội phạm chuyên nghiệp khi bị cha mẹ đánh đập vì phát hiện sử dụng ma túy. Phúc nói, khi “đập đá” xong, người hưng phấn lạ thường, có thể chơi bời thâu đêm suốt sáng mà chẳng buồn ngủ hay thèm ăn.

Nhưng khi thiếu thuốc thì trong người cứ luôn lo lắng, sợ hãi và cảm giác như có sâu bọ bò trong da thịt mình nên rất khó chịu, chỉ muốn “nổ tung” lên thôi. Do vậy mà bằng mọi giá y phải bỏ nhà đi biền biệt và gây án để có tiền mua ma túy…

Cũng giống như Phúc, nhiều đối tượng nghiện ma túy phạm tội khác khi bỏ nhà đi “bụi”, cha mẹ chẳng hề quan tâm sống chết ra sao, mà tuyên bố từ con như là một cách để giải thoát cho mình. Thậm chí, khi người nghiện quay về, cả gia đình, dòng họ chẳng ai thèm nhìn mặt vì sợ bị liên lụy, sợ bị trộm tiền.

Từ đó con nghiện mang lòng thù hận và chúng có thể quay lại để trả thù người thân… gây nhiều bất an cho xã hội như nhiều vụ án đã xảy ra.

Ngược lại, nhiều gia đình khá giả, có địa vị trong xã hội vì muốn bảo vệ thanh danh gia đình hoặc do quá nuông chiều con cái đã  ém nhẹm chuyện con mình bị nghiện.

Thậm chí, họ còn ra sức ngăn cản quyết liệt khi chính quyền địa phương đưa con mình đi xét nghiệm ma túy, cai nghiện bắt buộc… Thế nên mặc dù còn rất nhiều con nghiện đã được gia đình phát hiện nhưng rất ít bậc phụ huynh tự nguyện đưa con mình đi cai nghiện.

Ông Lê Nguyễn Trọng Quốc, Chủ tịch UBND phường Tam Bình (quận Thủ Đức) cho biết: “Hầu hết các trường hợp người nghiện bị phát hiện mới là từ các nguồn thông tin khác chứ ít khi từ sự trình báo của gia đình.

Cũng rất hiếm trường hợp gia đình tự nguyện đưa con cai nghiện tại cộng đồng (trong thời hạn tối thiểu 6 tháng) mặc dù chẳng tốn kém gì cả”. Bên cạnh cai nghiện tại cộng đồng, nhiều trung tâm, cơ sở còn nhận cai nghiện tự nguyện (có tính phí) với thời gian tùy theo thỏa thuận nhưng cũng không được sự quan tâm của các bậc phụ huynh.

Đặc biệt hơn, nhiều cha mẹ  vì thương con nên khi nghe con hứa sẽ không “đập đá” đã vội tin lời. Có nhiều người mà chúng tôi tiếp xúc còn hiểu nhầm là chơi “hàng đá” sẽ không bị nghiện như ma túy truyền thống nên không chấp nhận đưa con đi cai.

Trong khi đó, khoa học đã chứng minh, khi nghiện ma túy tổng hợp (gồm các loại ma túy gọi theo tiếng lóng là đá, thuốc lắc, ngọc diên, viên nữ hoàng…) còn khó cai nghiện hơn cả ma túy truyền thống. Bởi người sử dụng ma túy tổng hợp bị tác trọng rất nghiêm trọng đến hệ thần kinh nên ngoài việc sử dụng thuốc còn phải có liệu pháp điều trị tâm lý, trong đó thầy thuốc, người thân và gia đình có vai trò rất quan trọng trong việc kết hợp để điều trị.

Đầu tháng 3 vừa qua, lần đầu tiên Bộ Y tế ban hành phác đồ điều trị cai nghiện ma túy tổng hợp để tăng tính hiệu quả hơn cho người nghiện trong giai đoạn hiện nay. Theo thống kê, cả nước có hơn 223 ngàn con nghiện thì khoảng 60% trong số này sử dụng ma túy đá. Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, tỷ lệ này là khoảng 85%.

TP Hồ Chí Minh hiện đang rất khó khăn, vướng mắc trong việc quản lý người nghiện, dẫn đến việc khó đưa người nghiện cai nghiện tại cộng đồng và cai nghiện bắt buộc. Vì vậy, sự thay đổi nhận thức của các bậc phụ huynh trong việc mạnh dạn phối hợp cơ quan chức năng đưa con mình đi cai nghiện không chỉ giúp cho “núm ruột” của mình có thể thoát nghiện, mà còn ngăn chặn tội phạm phát sinh từ “ngáo đá”.