Đọc sách cùng trung tâm

Công khai bán cần sa trên mạng xã hội

Theo Cục CSĐT tội phạm về ma túy, ma túy tổng hợp (MTTH) được sản xuất, mua bán và vận chuyển từ các khu vực trung tâm sản xuất đi các nước trên thế giới qua đường bộ, đường hàng không, đường biển và bưu điện với thủ đoạn ngày càng tinh vi và quy mô lớn. 

Từ tháng 12 đến nay, Cục CSĐT tội phạm về ma túy phối hợp với các lực lượng, đơn vị chức năng đã xác lập và đấu tranh thành công 6 chuyên án, 4 vụ án, bắt giữ 33 đối tượng. Thu giữ 33 bánh heroin; 511gram heroin; 37 bánh chứa cần sa; 1.540gram cần sa; 44,1kg MTTH các loại; 45.600 viên MTTH; 4 khẩu súng, 82 viên đạn. 

Các đối tượng trong đường dây ma túy bị bắt tại TP Hải Phòng.

Điển hình, ngày 23/12/2019, Phòng Phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm về tiền chất, MTTH và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy (Phòng 5, Cục CSĐT tội phạm về ma túy) phối hợp với Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an TP Hà Nội triệt phá điểm mua bán trái phép bánh có chứa cần sa trên mạng Internet tại TP Hà Nội, bắt giữ 2 đối tượng, tang vật thu giữ gồm 37 bánh chứa cần sa; 1.540 gram cần sa; 2 cối xay nhỏ cắt cần sa; 1 cân điện tử và nhiều đồ vật, dụng cụ để làm bánh chứa cần sa. 

Ngày 23/2, tại quận Lê Chân, TP Hải Phòng, Phòng 5 phối hợp với các đơn vị chức năng và Công an quận Lê Chân, TP Hải Phòng phá chuyên án, bắt quả tang 3 đối tượng đang có hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ, 18,3kg MTTH (trong đó, 16kg dạng Methamphetamine, 2kg Ketamine); 6.000 viên MTTH, 2 bánh heroin, 2 súng ngắn… 

Ngày 9/4, tại TP Hồ Chí Minh, Phòng 5 phối hợp với Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an TP Hồ Chí Minh phá chuyên án, bắt giữ 6 đối tượng; thu giữ hơn 11,1kg MTTH dạng đá, 1.400 viên MTTH, 1 súng ngắn…

Ngày 27/5, tại quận Long Biên, Hà Nội, Phòng 5 phối hợp với các đơn vị chức năng, Công an quận Long Biên bắt quả tang 5 đối tượng đang vận chuyển trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ 2,2kg MTTH dạng đá, 15.200 viên MTTH dạng hồng phiến. 

Ngày 29/5, tại huyện An Lão, TP Hải Phòng, Phòng 5 phối hợp với các đơn vị chức năng và Công an TP Hải Phòng bắt quả tang đối tượng Bùi Đăng Tài (SN 1992, trú tỉnh Hải Dương) và Phùng Văn Tuấn (SN 1984, trú tỉnh Hải Dương). Lực lượng chức năng đã thu giữ 10 bánh heroin; 0,5kg heroin; 8,5kg MTTH, 18.000 viên MTTH (hồng phiến), 1 súng quân dụng dạng Colt, 77 viên đạn… 

Mở rộng chuyên án, bắt giữ đối tượng truy nã Nguyễn Mạnh Cường – kẻ cầm đầu trong đường dây vận chuyểnma túy từ các tỉnh Tây Bắc về Hải Phòng nêu trên.

Bổ sung nhiều chất ma túy mới

 Thực hiện 3 công ước quốc tế, Chính phủ Việt Nam luôn xác định vai trò quan trọng của công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, thể hiện qua các vấn đề liên quan như tăng cường chính sách pháp luật và cơ chế phối hợp kiểm soát của các lực lượng chức năng tại văn bản quy phạm pháp luật.

Tại Việt Nam, những năm gần đây, các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội vẫn diễn ra sôi động, nhu cầu sử dụng tiền chất trong sản xuất, kinh doanh và y tế tăng trong khi số lượng các công ty, đơn vị kinh doanh tiền chất giữ tương đối ổn định. 

Để thực hiện tốt công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, Phòng 5 đã làm tốt chức năng Thường trực Tổ công tác liên ngành Kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy Trung ương; nghiên cứu, thực hiện tham mưu lãnh đạo các cấp ban hành và tổ chức triển khai thực hiện nhiều chương trình, kế hoạch về công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 60 ngày 29/5/2020 sửa đổi, bổ sung danh mục các chất ma túy và tiền chất ban hành kèm theo Nghị định số 73 ngày 15/5/2018 của Chính phủ quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất…

Đáng chú ý, bổ sung 28 chất ma túy mới, trong đó 26 chất ma túy vào danh mục IIC, 2 chất vào danh mục III Nghị định số 73 của Chính phủ. 

Trong đó, 19 chất thuộc danh mục kiểm soát theo Công ước quốc tế về thống nhất các chất ma túy năm 1961 và Công ước về các chất hướng thần năm 1971 theo kết quả các phiên họp của Ủy ban kiểm soát ma túy Liên hợp quốc (CND) năm 2018, 2019, 2020; 9 chất gây nghiện, chất hướng thần mới chưa có danh mục quản lý được các lực lượng chức năng bắt giữ và được Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an giám định từ năm 2018 đến nay; bổ sung 13 tiền chất vào Danh mục IVA (các tiền chất thiết yếu, tham gia vào cấu trúc chất ma túy), có 9 tiền chất phát hiện qua thực tiễn đấu tranh các chuyên án về sản xuất trái phép ma túy tổng hợp tại Việt Nam và đề xuất các cơ quan giám định hình sự…

Tham mưu lãnh đạo Bộ ban hành Công văn số 492 ngày 17/2/2020 về việc báo cáo Thủ tướng Chính phủ về quản lý kiểm soát N2O. Cục CSĐT tội phạm về ma túy đề xuất Chính phủ có văn bản cấm hành vi mua bán, tàng trữ, kinh doanh, sử dụng N2O vào mục đích vui chơi, giải trí; đồng thời chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố rà soát, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm. 

Đề xuất Bộ Thông tin và truyền thông và các báo, đài tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của quần chúng tác hại khi sử dụng N2O… Đề xuất Bộ Công an phối hợp các Bộ, ngành địa phương tiến hành tổng kết toàn diện về hành vi vi phạm trong mua bán, tàng trữ, sử dụng N2O vào vui chơi, giải trí.

Nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa

Hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan đến công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm về tiền chất, ma túy tổng hợp và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, đẩy nhanh tiến độ sửa đổi Luật phòng, chống ma túy trên cơ sở nghiên cứu để tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 80 về hướng dẫn việc kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy ở trong nước; Nghị định số 58 về kiểm soát nhập khẩu, xuất khẩu, vận chuyển quá cảnh lãnh thổ Việt Nam chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần; Quyết định số 52 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế phối hợp kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

Chú trọng, tăng cường nâng cao hiệu quả công tác nghiệp vụ cơ bản, tập trung xác lập và phối hợp các lực lượng chức năng đấu tranh triệt phá các chuyên án, đường dây, đầu mối mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sản xuất trái phép chất ma túy đặc biệt là các chuyên án lớn; tăng cường, nâng cao hiệu quả quan hệ phối hợp giữa các lực lượng, đơn vị, địa phương và hợp tác quốc tế trong phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm về tiền chất, MTTH. 

Thường xuyên phối hợp trao đổi thông tin với các nước và tổ chức quốc tế về công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm về tiền chất, MTTH và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, nhất là các nước có chung đường biên giới Trung Quốc, Lào, Campuchia…

Ngay khi có thông tin trên, Cục đã cử tổ công tác xác minh, hiện lực lượng chức năng đang phối hợp Công an Hà Nội điều tra làm rõ. Khi có kết quả, đơn vị sẽ thông tin đến báo chí

Trước đó, trên một số thông tin phản ánh, thời gian gần đây, một nhóm kín Facebook có tên “VNN***tầng 1” đăng bán hàng loạt các sản phẩm có tên "bánh cần sa", "bánh phê" với giá từ 100.000-500.000 đồng. Theo lời người bán, loại “bánh phê” này sẽ gây “tăng động”, “trở nên vớ vẩn” và “trêu chọc người khác”... bên dưới dòng quảng cáo là đường dẫn đến sàn thương mại Shopee. “Nó khác với hút ở chỗ là ngấm từ từ. Sau đó, nó giựt cho nát người như mới hút 3-4 điếu, đủ để phê 3-4 giờ”, tài khoản quản trị viên mô tả cảm.

Theo số liệu trên Shopee, chủ gian hàng đã bán thành công 70 đơn hàng gồm bánh quy, bánh kem được giới thiệu có nguyên liệu cần sa và các chất kích thích với số tiền thu về gần 20 triệu đồng. Shopee sau đó không trả lời về việc "bánh cần sa" được rao bán trên nền tảng thương mại điện tử này nhưng đã xóa tất cả sản phẩm được đề cập và tài khoản của người bán.

Mạng xã hội facebook rao bán công khai bánh cần sa.

Giữa tháng 11, trang Facebook  Trần Thu Hà đăng bài cảnh báo các bậc phụ huynh về việc học sinh lớp 8 sử dụng bánh có chứa chất cần sa. "Bên trường W. và trường V. đã phát hiện có học sinh mang bánh cần sa vào lớp để ăn trong lớp... Có hai bạn ăn, bạn trai ăn nhiều (1,5 cái) nhưng không có vấn đề gì, bạn gái ăn có nửa cái, nhưng lát sau thì chóng mặt, rồi nghe phong thanh các bạn nói bánh có cần sa nên bạn gái sợ, khóc, xuống phòng y tế. Tuy nhiên, sau đó cô chủ nhiệm tìm ra được cái bánh còn lại, đưa cho trường mang đi xét nghiệm thì có cần sa trong bánh", tài khoản Trần Thu Hà viết. Bài viết nhận được 1.400 lượt bình luận, 4.000 lượt tương tác và gần 5.000 lượt chia sẻ.

Đa phần phụ huynh có con nhỏ tỏ ra rất hoang mang, lo lắng bởi thực tế, các mặt hàng này đang được bán công khai với cách mua dễ dàng trên mạng xã hội. Khi gõ từ khóa “bánh cần”, Facebook trả về hàng loạt kết quả là fanpage, tài khoản cá nhân chuyên bán các sản phẩm được giới thiệu là có cần sa với mức giá từ 100.000-400.000 đồng.

Ngoài ra, fanpage Dreamer Saigon **** cũng đã rao bán công khai các chế phẩm cần sa như bánh bông lan, kẹo thậm chí là cần sa nguyên chất kèm địa chỉ, số điện thoại mua hàng. Bánh phô mai trà xanh cần sa được trang này giới thiệu sẽ mang lại "tâm trạng tuyệt vời" cho người sử dụng. 

“Hai mươi năm qua, mặc dù đấu tranh quyết liệt và thu được nhiều kết quả nhưng thực tế tội phạm ma túy tinh vi và quy mô ngày càng lớn; tuyến mua bán vận chuyển rộng hơn; người sử dụng trái phép và nghiện ma túy gia tăng về số lượng, lạm dụng nhiều loại ma túy và ma túy tổng hợp dần chiếm tỷ lệ tuyệt đối, gây lây lan tệ nạn nhanh hơn và hậu quả nghiêm trọng hơn...” , Thiếu tướng Phan Anh Minh, nguyên Phó Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh, nhận định. 

Cần tập trung và ưu tiên cho ngăn ngừa phát sinh người nghiện mới

Nhận định chứa đựng nhiều trăn trở này được đưa ra tại Hội nghị đánh giá thực trạng tình hình công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy trên địa bàn thành phố do Thành ủy TP Hồ Chí Minh tổ chức mới đây. Ông Minh thẳng thắn: “Phải nhìn nhận ngay rằng chúng ta chưa đạt yêu cầu bao trùm là kiềm chế và kéo giảm tội phạm lẫn tệ nạn về ma túy”.

Lý do là do có sự tương tác rất mạnh giữa tội phạm về tệ nạn ma túy và cả tội phạm hình sự, tình hình an ninh trật tự nói chung cho dù chúng ta đã tấn công mạnh, triệt xóa được nhiều đường  dây ma túy lớn. Trong đó người nghiện có nguy cơ cao phạm tội từ nghiêm trọng đến đặc biệt nghiêm trọng. Người nghiện cũng là mầm truyền nhiễm phát sinh thêm người nghiện mới.

“Người sử dụng trái phép chất ma túy và nghiện ma túy không chỉ là thị trường nuôi sống tội phạm về ma túy mà còn là nguồn nhân lực tiếp tay cho các tổ chức buôn bán ma túy. Cũng chính người nghiện là thành tố làm gia tăng phạm pháp hình sự, tác động xấu đến an ninh trật tự”, Thiếu tướng Phan Anh Minh phân tích.

Số ma túy tang vật trong vụ án bắt giữ hơn 1,1 tấn ma túy.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Xuân Lập, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đề nghị các cơ quan chức năng cần xem là nguyên tắc để áp dụng trong xử lý. Ông cho rằng không thể xem người nghiện chỉ là người bệnh vì nếu thế sẽ rất khó có sự quản lý, giám sát chặt chẽ những người này - vốn là những đối tượng có nhiều nguy cơ phạm tội hình sự.

Vấn đề quản lý người nghiện ở cấp phường, cấp xã trên thực tế không triển khai được vì rất nhiều điều không khả thi. Đặc biệt, ông Lập cũng khẳng định việc điều trị cai nghiện thay thế bằng Methadone cũng chưa thực  sự hiệu quả, cần được xem xét lại...

Tuy nhiên hiện nay, giải pháp cai nghiện tập trung hoặc bắt buộc vẫn phải được xem là biện pháp hữu hiệu nhất và rõ rệt làm giảm bớt ngay nguồn cầu, đảm bảo an ninh trật tự và hạn chế phát sinh người nghiện mới.

Số lượng người nghiện ở TP Hồ Chí Minh tăng dần theo từng năm. Theo Công an TP Hồ Chí Minh, riêng qua kiểm tra đối chiếu nhóm người có nơi cư trú ổn định tại thành phố phát hiện nghiện trong tháng cao điểm phòng chống ma túy năm 2018, đã ghi nhận ngoài dữ liệu quản lý (tức sót lọt) hơn 82%. Do không có dữ liệu về người nghiện không có nơi cư trú ổn định để thống kê xác suất nhưng chắc chắn tỷ lệ sót lọt số người nghiện này cũng sẽ cao hơn rất nhiều, do rất khó quản lý công dân không nơi cư trú ổn định.

Ông Lê Minh Tấn, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay số lượng người dùng ma túy trẻ hóa và dùng cùng lúc nhiều loại ma túy tăng mạnh, nhất là sử dụng ma túy tổng hợp tại những nơi kinh doanh dịch vụ nhạy cảm như bar, vũ trường, quán karaoke... Trong khi đó, việc quản lý, cảm hóa người nghiện, người sau cai nghiện và hoạt động cai nghiện tại cộng đồng không đạt hiệu quả như mong muốn.

Do đó, theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, cần có quan điểm nhìn nhận toàn diện hơn về người nghiện. Họ thuộc đối tượng có nguy cơ vi phạm pháp luật cao, cần được chăm sóc, điều trị và quản lý đặc biệt. “Nên chọn phương pháp tập trung và ưu tiên cho ngăn ngừa phát sinh người nghiện mới, can thiệp sớm và kéo dài hơn đối với người vi phạm hoặc có nguy cơ vi phạm về ma túy, không chờ đến khi nghiện nặng”.

Để thực hiện, Thiếu tướng Phan Anh Minh kiến nghị các cơ quan tố tụng cần nhanh chóng khắc phục một số nhược điểm tồn tại lâu nay. Theo đó, cần khắc phục thói quen chỉ tập trung vào xử lý 3 tội danh tàng trữ, vận chuyển và mua bán trái phép chất ma túy (chiếm đến hơn 99% án truy tố) mà bỏ qua nhiều hành vi phạm tội là tác nhân gây phát sinh người nghiện, như lôi kéo, cưỡng ép, tổ chức, chứa chấp và giao dịch các công cụ để sử dụng trái phép chất ma túy đã bị phát hiện ở tất cả các quận, huyện. Ở Bình Tân, quận 3, Phòng Cảnh sát hình sự đã xử lý được rất nghiêm loại tội phạm này do áp dụng khung hình phạt cao đối với hành vi tàng trữ.

Ông Minh đề nghị cần cố gắng xử 1/3 số vụ án có thêm nhóm tội nêu trên. Bên cạnh đó, phải mở rộng điều tra được 50% vụ án về ma túy có đồng phạm vì tội phạm ma túy là tội phạm có tổ chức. Hiện nay hơn 70% vụ án ma túy chỉ có 1 bị cáo và không có đồng phạm.

Truy tìm, kê biên tài sản của tội phạm về ma túy, nhằm tạo cơ sở cho phán quyết tịch thu và triệt xóa nguồn lực tài chính để tái phạm cũng là việc quan trọng. Ngoài nâng cao khả năng kiểm soát biên giới và cửa khẩu, nên xem xét lại các quy định gây cản trở hợp tác tư pháp quốc tế khiến cho hoạt động trung chuyển lộng hành hơn do tội phạm tin rằng khó có thể bị xử lý.

Cần cập nhật danh mục các chất ma túy theo công bố của Ban Thư ký Công ước về các chất ma túy mà Việt Nam đã tham gia thay cho chờ xuất hiện và gây tác hại tại Việt Nam; cụ thể hóa quy định về cho đi có kiểm soát áp dụng cho cả đối sách với hành vi vận chuyển quốc tế lẫn nội địa; mở rộng thẩm quyền quyết định tương trợ tư pháp đáp ứng yêu cầu cấp bách trước hoạt động nhanh lẹ của tội phạm về ma túy...

Một đối tượng trong đường dây ma túy khủng với 21 bánh heroin, 9kg ma túy đá, 4kg Ketamine... bị các chiến sĩ Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy bắt giữ vào đầu tháng 5-2019.

Cần một số giải pháp đặc thù

Trong 5 năm gần đây, tỷ lệ các vụ ma túy tổng hợp bị bắt giữ tăng trung bình 105% mỗi năm. Riêng 6 tháng đầu năm 2019, cơ quan chức năng đã thu giữ hơn 1,1 tấn ma túy tổng hợp. Các đối tượng phạm tội buôn bán nhiều loại ma túy cùng lúc chứ không tập trung vào heroin như trước đây. Chúng thường trang bị vũ khí quân dụng để thanh toán lẫn nhau và sẵn sàng chống trả khi bị phát hiện, truy đuổi...

Nếu trước kia ma túy chỉ chuyển qua đường hàng không, giấu trong hành lý, bưu phẩm... với số lượng hạn chế, thì nay các đối tượng đã móc nối đưa ma túy từ khu vực Tam Giác Vàng tập kết tại các kho bãi của tư nhân ở TP Hồ Chí Minh...

Từ năm 2010 đến nay, cơ quan chức năng thành phố đã phát hiện hơn 15.500 vụ, bắt hơn 31.000 đối tượng, khởi tố 11.500 vụ với 15.400 đối tượng, thu giữ hơn 50kg heroin, 77kg cocain và gần 2,5 tấn ma túy tổng hợp. Từ các vụ án khám phá gần đây, có thể thấy TP Hồ Chí Minh vừa là đầu mối trung chuyển ma túy vừa là nơi tiêu thụ với số người nghiện, người sử dụng trái phép ngày càng tăng. Đại tá Đinh Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Tội phạm ma túy là tội phạm của các loại tội phạm, gây hệ lụy lớn đến an ninh trật tự”.

Một số đối tượng trong vụ tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng hơn 1,1 tấn do Công an TP Hồ Chí Minh triệt phá, tháng 4-2019.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cũng nhấn mạnh: “Chừng nào còn ma túy và tội phạm ma túy thì thành phố chưa bình yên, an ninh và cuộc sống của người dân bị đe dọa. Vì thế, ngoài việc tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, TP Hồ Chí Minh cần nghiên cứu áp dụng một số giải pháp đặc thù mới có thể ngăn chặn được tệ nạn ma túy hiện nay”.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân đã đề xuất các cơ quan liên quan nghiên cứu dự thảo phân loại địa bàn về tệ nạn ma túy. Trong 3 tháng cuối năm 2019 có thể phân loại 4 nhóm địa bàn theo mức độ: Mua bán tiêu thụ nhỏ lẻ; Mua bán có địa điểm tập trung có quy mô lớn hơn; Có cơ sở nhà hàng, tụ điểm vũ trường, khách sạn, chung cư cho thuê sử dụng mua bán ma túy quy mô lớn lặp đi lặp lại; Có nguy cơ sản xuất tại chỗ, tàng trữ ma túy quy mô lớn. Sau khi đánh giá địa bàn sẽ yêu cầu các địa phương có giải pháp cụ thể, đăng ký mục tiêu với cấp ủy cấp trên gắn với trách nhiệm người đứng đầu. Đây là một trong các tiêu chí đánh giá công tác cuối năm, từ đó nâng cao trách nhiệm của cấp ủy chính quyền địa phương với công tác phòng chống ma túy...

Về giải pháp cấp bách, Bí thư Thành ủy nhấn mạnh phải xử lý triệt để các tổ chức, đường dây liên quan đến ma túy, đồng thời ngăn chặn không để Việt Nam nói chung, TP Hồ Chí Minh nói riêng thành nơi trung chuyển ma túy ra nước ngoài, không để tái trồng cây có chất gây nghiện và kiểm soát chặt chẽ các loại tiền chất.

Đổi mới công tác truyền thông về tệ nạn ma túy cũng là điều cần quan tâm. Ban Tuyên giáo Thành ủy, Sở Thông tin và Truyền thông phải phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan truyền thông thành phố và Trung ương tăng cường thông tin về tác hại của ma túy một cách đều đặn, có liều lượng phù hợp, làm sao để người dân “phải thấm, phải sợ” khi nghe đến ma túy.

Ngoài ra, Sở Giáo dục và Đào tạo phải tuyên truyền, cảnh báo quyết liệt đối với học sinh, sinh viên về tác hại của ma túy, nhất là những loại chất kích thích, gây nghiện mới như bóng cười, cỏ Mỹ... Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng cần lắng nghe người dân để sớm nhận phản ảnh về tình trạng “bảo kê” trong hoạt động này. Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng có thể chính quyền không báo cáo kịp thời nhưng người dân sẽ biết, để từ đó có cơ sở điều tra, xử lý.

Phú Lữ (CAND)

Cũng theo mô tả ban đầu của phụ huynh, nhà trường thì học sinh, sinh viên sau khi sử dụng các mẫu chất này có những biểu hiện bất thường như hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu và thậm chí có em bị ngất…

Ngay sau đó, lãnh đạo Viện KHHS đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ phân tích, giám định. Kết quả cho thấy, các đối tượng đã hòa tan chất hướng thần vào các chai, lọ đựng dung dịch thuốc lá điện tử mẫu (gồm nguyên chai, lọ đựng; màu sắc, mùi vị dung dịch…); chất hướng thần được các đối tượng phun, tẩm vào sợi thuốc lào (loại thuốc lào có sẵn trên thị trường); các dụng cụ hút thuốc lá điện tử thông thường bị lạm dụng để sử dụng chất hướng thần này. 

Thuốc lá điện tử thông thường bị lạm dụng để sử dụng chất hướng thần (Ảnh minh họa).

Với các thủ đoạn trên thì bằng mắt thường không thể phân biệt được, chỉ có người sử dụng hoặc qua phân tích, giám định mới phát hiện được thủ đoạn pha trộn này. Kết quả giám định đã xác định các mẫu trên đều có chứa chất  5F-MDMB-PICA.

Trong đó, 5F-MDMD-PICA là một trong những loại cần sa tổng hợp hay gọi là “Cỏ Mỹ” có tác dụng kích thích thần kinh trung ương và gây ảo giác mạnh. “Cỏ Mỹ” được tạo ra bằng cách dùng các chất hóa học tổng hợp được mà các chất này có tính năng tác dụng tương tự như hoạt chất Delta 9 – THC có trong cần sa thực vật.

Sau đó, pha thành dung dịch rồi phun, tẩm vào các loại cây cỏ, các mẫu thảo mộc khô (không phải là cây, thảo mộc chứa chất ma túy). Tiếp đó, sấy khô tạo thành sản phẩm gọi là “Cỏ Mỹ”.

Như vậy, ở đây các đối tượng đã sử dụng loại “vật mang” chứa chất ma túy chính là dung dịch thường được dùng cho thuốc lá điện tử hoặc phun, tẩm vào chính các sợi thuốc lào sẵn có trên thị trường… chứ không phải là cách phun, tẩm truyền thống vào các loại cây cỏ, thảo mộc khô như trước kia.

Theo Viện KHHS, qua trao đổi với Cục CSĐT tội phạm về ma túy thì hiện nay ở nước ta chưa phát hiện phương thức, thủ đoạn như trên.

Hiện tại, 5F-MDMD-PICA chưa nằm trong danh mục các chất ma túy tại Việt Nam, nhưng nó đã được Nhật Bản đưa vào danh mục quản lý về ma túy  tháng 12-2014 và Singapore vào tháng 5-2018.

Tại Hoa Kỳ, 5F-MDMD-PICA đã được đưa vào danh mục chất ma túy cần được kiểm soát thường xuyên. Tháng 8-2018, Viện KHHS đã giám định và phát hiện chất này lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam. 

Đến nay, Viện KHHS và Cục CSĐT tội phạm về ma túy đang phối hợp với các đơn vị chức năng nghiên cứu, báo cáo đề xuất cơ quan có thẩm quyền đề nghị Chính phủ bổ sung chất này cùng với một số chất ma túy mới khác vào danh mục các chất ma túy tại Việt Nam theo quy định tại mục 3, Điều 3, Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 của Chính phủ.

Cũng theo Viện KHHS, đây là những phương thức, thủ đoạn mới, các đối tượng đã lợi dụng việc chất này không có trong danh mục các chất ma túy tại Việt Nam để vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép… gây khó khăn cho công tác xử lý, đấu tranh đối với loại tội phạm này.

Nguy hiểm hơn, khi chất 5F-MDMD-PICA và các chất có cấu tạo tương tự xuất hiện ngày càng nhiều, tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, dụng cụ sử dụng đơn giản như thuốc lá, thuốc lào,… đặc biệt với phương thức sử dụng như thuốc lá điện tử dẫn đến tình trạng học sinh, sinh viên dễ bị dụ dỗ, lôi kéo sử dụng và cơ quan chức năng, người dân, phụ huynh rất khó phát hiện, phòng ngừa, đấu tranh…

Năm 2018, Công an tỉnh Vĩnh Long phát hiện 77 vụ, 215 đối tượng liên quan đến ma túy. Điều đáng lưu ý là trong số các đối tượng liên quan đến ma tuý bị phát hiện, có cả học sinh, sinh viên và cán bộ viên chức.

Độ tuổi vi phạm ngày càng trẻ hoá, có xu hướng tổ chức vui chơi và sử dụng ma túy tại các quán bar, karaoke, cơ sở lưu trú.

Nhiều thanh thiếu niên vì ham chơi, vướng vào ma tuý và dẫn đến phạm pháp hình sự. Qua các vụ việc được cơ quan chức năng phát hiện, các đối tượng khai nhận đã mua ma tuý tại Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh, sau đó phân lẻ và bán cho người nghiện.

Để qua mặt lực lượng chức năng, các đối tượng hoạt động khá tinh vi, thường xuyên thay đổi địa điểm giao dịch hoặc giấu ma túy ở gốc cây, cột điện, thậm chí bán qua mạng xã hội. Ngày 19-3 vừa qua, Công an huyện Vũng Liêm bắt quả tang Lê Thị Ngọc Phượng (29 tuổi, ngụ xã Thanh Bình, Vũng Liêm) đang bán ma tuý cho Lê Thanh Nhàn (26 tuổi, ngụ tỉnh Trà Vinh) tại khu vực bến phà Thanh Bình (xã Thanh Bình).

Một đối tượng tuổi vị thành niên bị dụ dỗ tham gia vận chuyển, buôn bán "cái chết trắng".

Phượng từng có tiền án về hành vi này và mới được tha tù. Phượng khai mua ma tuý từ người khác, bán lại cho người nghiện kiếm tiền tiêu xài.

Thượng tá Phạm Văn Hùng, Phó Trưởng Công an huyện Long Hồ (Vĩnh Long) cho biết tội phạm ma tuý ở miền Tây chủ yếu là nhỏ lẻ nhưng khá phức tạp, len lỏi đến tận các vùng quê. Địa bàn Long Hồ khá rộng, bao quanh TP Vĩnh Long, có khu công nghiệp với nhiều tuyến địa bàn trọng điểm nên tiềm ẩn nguy cơ phức tạp về ANTT.

Nhiều đối tượng lẩn trốn về đây hoạt động phạm tội, đặc biệt liên quan đến ma tuý. Võ Vinh Tân (28 tuổi, ngụ xã Long Phước, ngụ huyện Long Hồ) là đối tượng bị tình nghi tàng trữ ma tuý. Trong quá trình xác minh, ngày 18-1, lực lượng Công an bắt quả tang Tân, thu giữ 6 gói nylon chứa 8,7 gram ma túy, 6 điện thoại di động cùng nhiều hung khí, như dao, mã tấu, súng tự chế và số tiền 260 triệu đồng.

“Trong đợt cao điểm vừa qua, lực lượng Công an chủ động lên kế hoạch đấu tranh, khám phá 5 vụ, khởi tố 5 bị can về hành vi tàng trữ, mua bán trái phép các chất ma tuý”, Thượng tá Phạm Văn Hùng nói. Theo cơ quan điều tra, hiện nay các đối tượng phạm tội, có xu hướng ngày càng trẻ hoá, sa lầy vào ma tuý dẫn đến vi phạm pháp luật như: tàng trữ, mua bán ma tuý và gây án cướp giật, trộm cắp tài sản.

Theo lãnh đạo Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Vĩnh Long, trong 77 vụ việc được phát hiện, cơ quan điều tra đã khởi tố 67 vụ và 98 bị can, xử phạt hành chính 5 vụ và 80 đối tượng.

Cơ quan chức năng mời trên 2.200 trường hợp nghi vấn sử dụng ma túy xét nghiệm, phát hiện trên 1.200 trường hợp dương tính, lập hồ sơ cai nghiện bắt buộc 120 trường hợp. Giáo dục tại nơi cư trú 160 trường hợp, xử lý hành chính trên 470 trường hợp.

Ngoài công tác tuyên truyền tác hại của ma túy, Công an tỉnh Vĩnh Long còn phối hợp các đoàn thể vận động gia đình đưa người nghiện đi cai tự nguyện. Hỗ trợ vốn, việc làm để người sau cai nghiện có việc làm, tái hòa nhập cộng đồng. Tỉnh Vĩnh Long thành lập 92 tổ công tác tư vấn, vận động 351 lượt người nghiện tham gia các hình thức cai nghiện tại gia đình, cộng đồng.

Thiếu tướng Nguyễn Minh Thuấn, Giám đốc Công an Đồng Tháp nhấn mạnh, trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm cần phải thực hiện tốt công tác phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi phạm tội hoặc có biểu hiện vi phạm pháp luật ngay từ đầu.

Những năm qua, Công an Đồng Tháp triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm. Đặc biệt tội phạm ở lứa tuổi thanh thiếu niên, tội phạm ma tuý. Lực lượng Công an tăng cường công tác kiểm tra các cơ sở khách sạn, nhà trọ, kịp thời phát hiện những đối tượng lợi dụng các cơ sở lưu trú thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Tỉnh Đồng Tháp thành lập 40 CLB người hoàn lương, hỗ trợ các hội viên từ nguồn quỹ phát triển tái hòa nhập cộng đồng. 3 năm qua, với số tiền 15 tỷ đồng từ nguồn quỹ phát triển tái hòa nhập cộng đồng, Công an tỉnh Đồng Tháp hỗ trợ hơn 560 trường hợp, người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Nhiều người chí thú làm ăn, trở thành tấm gương điển hình trong sản xuất kinh doanh.