VỀ CHƯƠNG TRÌNH “GIÁ TRỊ SỐNG”
                  (Cho Nhân viên Trung tâm Làng Bình Minh)

Lâu nay, chúng tôi băn khoăn và tự hỏi :
         Chúng tôi còn có trách nhiệm nào với các bạn, ngoài công việc hằng ngày? - Đó là một câu hỏi nghiêm túc và thật lòng.

Từ khi mở Trung tâm cai nghiện ma túy Làng Bình Minh đến nay là 11 năm, chúng ta trải qua nhiều kinh nghiệm và đạt được những kết quả đáng kể, về chất lượng của dịch vụ cung ứng cho khách hàng.

Tôi dùng chữ khách hàng, nhằm để nhắc nhở rằng, trước hết, đây là trách nhiệm của chúng ta đối với học viên, trong tinh thần sòng phẳng không có khái niệm về việc nhận ơn nghĩa. Thế mà họ và gia đình rất cám ơn chúng ta, khi họ được hồi phục và trở thành người tốt, hiểu biết hơn, chứng tỏ họ hài lòng đặt kỳ vọng nơi Trung tâm chúng ta. Và chúng ta thì hiểu rằng, đây là loại công việc đặc biệt, vượt lên trên tính khách quan của việc mua bán một món hàng.

         Nó đặc biệt vì họ là một loại bệnh nhân đặc biệt, vượt khuôn khổ của các loại bệnh viện, mà một trong những yếu tố quan trọng bậc nhất là giáo dục tâm lý, vừa chuyên sâu, lại vừa đòi hỏi thực hành qua cuộc sống tại Trung tâm. Như thế, nó đòi hỏi một môi trường đặc biệt mà chúng ta phải tạo dựng. Nó đòi hỏi chúng ta phải có một tấm lòng,  phải gương mẫu trong cách sống và giao tiếp hằng ngày phù hợp với các tình huống bất thường của bệnh nhân.. Như thế nó lại buộc chúng ta phải hiểu biết chương trình mà họ đang học, để có một nhận thức đồng nhịp. Nhưng làm sao được, khi chúng ta không phải là người nghiện ?

        Đó là lý do cần có chương trình này : “Các giá trị sống” cho chính chúng ta. Và số học viên tiến bộ cũng lần lượt được học chương trình nầy. Vì thế, chúng ta mới có thể xây dựng được môi trường thân thiện.

        Trở lại câu hỏi, chúng tôi – những người sáng lập và điều hành – có trách nhiệm gì với các bạn?

Các bạn đã từng nghe, nhiệm vụ “chăm sóc những người chăm sóc”? Các bạn có quyền đòi hỏi chúng tôi những điều đó. Công việc của các bạn ở mọi công đoạn của quy trình đều là vất vả : Chăm sóc vệ sinh – công việc bảo vệ - công việc hậu cần – chăm sóc y tế - công việc tư vấn và giáo dục – các hoạt động rèn luyện chuyển đổi hành vi – cuối cùng là công việc điều hành quản trị Trung tâm. Nó đòi hỏi các bộ phận phải hoạt động ăn khớp nhau và cùng nhịp.

Các bạn nhận được đồng lương hằng tháng (và các thứ theo quy định nhà nước). Toàn bộ thu nhập là không cao, ở cái mức duy trì cuộc sống và không đủ tích lũy. Liệu nó có xứng đáng với tuổi đời mà các bạn mất đi theo năm tháng ở nơi nầy ? Khi các bạn vào đây lúc tuổi còn trẻ, qua mỗi mùa xuân và mỗi cây Noel nhấp nháy, bạn lên hàng “cứng”, bạn “cứng” tiến lên hàng “già lão”. Vừa qua, bác Tuấn xin về hưu, với cái body xộc xệch không còn gọn gàng như ngày xưa, thật là đáng ái ngại. Và chúng tôi cũng vậy.

Điều nầy là khách quan về quy trình tư nhiên, đúng không? Về mặt xã hội, thì hoàn cảnh mức sống chung của đa số người dân, cũng chỉ đến thế. Về công việc nầy, chúng ta không được sự hỗ trợ nào của cộng đồng như các xã hội tiên tiến. Những người nghiện phần lớn đều có hoàn cảnh khó khăn. Chúng ta không thể đòi hỏi, và chúng ta chấp nhận.

Các bạn luôn nhìn thấy trên tường câu khẩu hiệu có triết lý nền tảng, chúng dành cho học viên và cả chúng ta cũng cần học tập :

“ Hãy cho tôi lòng can đảm để thay đổi những điều có thể thay đổi, hãy cho tôi lòng kiên nhẫn để chấp nhận những điều không thể thay đổi. Và cho tôi sự thông thái để phân biệt những điều ấy.”

Học viên đã có chương trình 12 bước NA, tuyệt vời! Nhưng chúng ta vừa bổ sung thêm chương trình “12 giá trị sống dành cho người cai nghiện” từ chương trình “Giá Trị Sống” do Trung Tâm Giá Trị Sống, chi nhánh ở Việt Nam cung cấp và hỗ trợ.

Chúng ta sẽ học những giá trị ấy, nhưng không phải cái dành riêng cho người cai nghiện, mà là chương trình phổ quát, có tính chất quốc tế, dành cho những người lành mạnh, không phân chia tuổi tác. Chúng tôi đã có nhiều năm tiếp cận, học hỏi và suy ngẫm về nó. Cà hai chúng tôi ( Ban GĐ) lần lượt đã đến Ấn Độ - nơi xuất phát chương trình – để quan sát và chứng kiến cách vận hành và nhìn thấy tận mắt hiệu quả của nó. Đó là món quà tặng vô giá mà chúng tôi học hỏi được cho mình, và cố công chuyển tải về cho các bạn. Nó làm cho đời sống tinh thần và tình cảm chúng ta được thăng tiến. Nó giúp chúng ta biến thời gian làm việc thành quá trình trải nghiệm hạnh phúc, thay vì cũng phải làm việc, nhưng trong tinh thần “tù khổ sai”, với đối ứng của nó chỉ là đồng lương. Như thế rất là oan uổng và đáng tiếc.

Chương trình ấy sẽ giúp ta khơi dậy, khai thác và nuôi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp có sẵn trong ta, làm cho tỏa sáng, đem lại tác động hữu ích và cải thiện sâu sắc mối quan hệ trong ta với gia đình, vợ chồng, anh em và con cái. Và tất cả những ai ta có liên quan.

Và rộng hơn nữa…, như mục tiêu lớn lao của chương trình mà Tổ chức Giáo dục Liên Hiệp Quốc là chủ quản..

Đó là điều mà chúng tôi muốn chăm sóc các bạn theo cách có ý nghĩa nhất. Nó mở rộng cho chúng ta cách nhìn về những gia trị cuộc sống và công việc mà chúng ta đang làm. Cách đây hơn 10 năm, khi ra đời trung tâm, chúng ta có logo mang chữ P&LV, có nghĩa là  “People and Living Values = con người và giá trị sống”. Đồng thời chúng ta muốn nhắm tới xây dựng một cộng đồng có cuộc sống tốt đẹp cho người cai nghiện:  “Peace ang Light Village = Ngôi làng bình yên và tươi sáng”. Có nhiều bạn chưa quan tâm đến ý nghĩa này, nhưng đã đến lúc chúng ta đủ điều kiện để nhận ra và thực hành ở mức sâu sắc hơn.

Chương trình rất đáng để học, mà không tốn tiền, lại chiếm ít thời gian.

Chúng ta đang đi ở bước tiền phong về một môn học mà trong xã hội ta còn mới mẻ, chưa nhiều người biết, nhưng nó đang khởi động một cách hào hứng và đầy triển vọng.

Chúng ta can đảm thay đổi những điều có thể thay đồi. Chúng ta kiên nhẫn sống hòa thuận và chấp nhận những điều không thể thay đổi. Với người nghiện ma túy có rất nhiều điều cần thay đổi, và khả năng thay đổi nằm trong tầm tay, cùng với những điều không thể thay đổi, như tính chất căn bản của bệnh nghiện là “mãn tính”. Hiểu được điều nầy tức là giải quyết được vấn đề, bằng những nguyên tắc ngăn ngừa, triệt tiêu những điều kiện có tính chất nguyên nhân cho sự tái phát.

Riêng chúng ta, nhân danh là những người lành mạnh, có nghĩa là không nghiện ma túy, hay một thứ bệnh mãn tính nào khác, nhưng liệu rằng chúng ta không có các nhược điểm khác của bản thân, thói quen sai lầm trong cách nghĩ, cách làm, cách ứng xử các vấn đề trong cuộc sống? Có quá nhiều điều chúng ta cần nhận diện để thay đổi. Nhưng sự lười biếng có thể hóa thân vào nhiều điều mà ta nhận dạng sai lầm là không thề thay đổi. Nên cần sự thông thái để nhận ra.!

Chương trình sẽ được chia ra từng đợt trong mỗi quý, kéo dài suốt năm, và nhiều năm sau đó. Nó đủ sức thuyết phục bạn và dẫn bạn đi trên con đường dài đến chỗ tự hoàn thiện, với cách nhìn về hạnh phúc sẽ bắt nguồn từ nội tâm. Nó là một triết lý sống thật đơn giản và sâu sắc.

Khóa học của chúng ta sẽ có kết quả tốt, và không một ai bỏ dỡ. Chúng ta cũng đủ khả năng và sẳn sàng giúp đỡ các Trung tâm cai nghiện ma túy khác, về việc triển khai chương trình này, nếu có yêu cầu.

Chúng ta cám ơn chị Trish SummerField - người đầu tiên mang chương trình nầy đến Việt Nam, nay là cố vấn, và chị Nguyễn Thị Sen, nay là Giám Đốc trung tâm, và nhiều tình nguyện viên khác của chương trình, đã hỗ trợ chúng ta../. 

Ngày 20-12-2013.
Hạ Đình Nguyên – GĐ TT.