CHƯƠNG TRÌNH ĐIỀU TRỊ TÂM LÝ 12 BƯỚC

Hội AA – NA

A. Nguồn gốc của chương trình 12 bước, Hội AA – NA
B. Nội dung tóm tắc, nguyên lý và phương thức
C. Hai năm ứng dụng tại trung tâm Làng Bình Minh

-2010-

A. Nguồn gốc chương trình, Hội AA – NA:

Bắt đầu từ một đốm lửa nhỏ của người trong cuộc.

• Chương trình 12 bước là một bộ nguyên tắc hướng dẫn cho một tiến trình hoạt động được thiết kế để điều trị đưa đến hồi phục từ chứng nghiện, từ những trạng thái cưởng bức và những vấn đề về Hành Vi.

• Nguồn gốc bắt đầu từ hội AA – Alcoholics Annymous – Hiệp Hội Những Người Nghiện Ẩn Danh – ra đời năm 1935, tại Akron- Ohio- Mỹ, bởi ông Bill Wilson và bác sĩ Bob Smith – vốn là hai người nghiện rượu khủng khiếp, đã tự cai cho mình, và rút ra 12 nguyên tắc điều trị, đồng thời lập ra hội AA, khởi sự là 3 thành viên.

• Phương pháp 12 bước đã được mô phỏng và bắt đầu trở thành nền tảng cho chương trình 12 bước ứng dụng vào nhiều bệnh nghiện khác, như nghiện ma túy, nghiện cocain, nghiện thức ăn,…

• Năm 1953, hội AA cho phép hội NA – Narcotics Anonymous (hội những người nghiện ma túy ẩn danh) được phép sử dụng các bước của chương trình nầy vào việc cai nghiện ma túy

Nghiện rượu và nghiện ma túy có vấn đề chung là cùng đi đến hồi phục và từ bỏ nghiện, tính chất có tính truyền thống là những hình thành mối quan hệ hửu nghị giửa những người đang hồi phục.  Tình hửu nghị đó nhấn mạnh việc MANG THÔNG ĐIỆP HỬU NGHỊ nầy đến những người hồi phục từ tệ nạn xã hội tạo thành tất cả một tình bằng hửu rộng lớn.

• Hơn 70 năm qua, chương trình 12 bước đã trở thành một phương thức phổ biến để điều trị tâm lý cho những người nghiện ma túy áp dụng tại nhiều nước trên thế giới, dựa trên căn bản có tính truyền thống, và được bổ sung bởi hàng ngàn trang viết chọn lọc của những người trong cuộc. Theo thống kê 1991, tổ chức của Những Người Nghiện Ẩn Danh nầy phát triển lên nhiều triệu thành viên và sinh hoạt tại trên 133 quốc gia, có 96.000 nhóm hoạt động.  Trụ sở trung ương đặt tại Newyork và Châu Âu.

• Hiệp hội Tâm Lý Học Hoa Kỳ đánh giá cao về hiệu quả của chương trình nầy qua 2 giá trị lớn.

1. Đem lại sự hồi phục cho người nghiện, có tác dụng rất lớn về phương diện xã hội.
2. Hình thành hội liên hiệp Những Người Nghiện Ẩn Danh, AA – NA, tạo nên chổ dựa tinh thần rất hửu ích cho người hồi phục, và tổ chức tự phát triển ra phạm vi thế giới.

Hiệp hội Tâm Lý Học Hoa Kỳ tóm tắc thành 6 nhấn mạnh có tiến trình sau: 

-Thừa nhận sự KHÔNG THỂ KIỂM SOÁT được chứng nghiện của bản thân hay những trạng thái cưởng bức khác
-Cảm nhận được một sức mạnh cao hơn để truyền năng lượng giúp đở bản thân
-Kiểm tra mọi sai phạm đã gây ra do chứng nghiện trong quá khứ, với sự giúp đở của một thành viên trong nhóm (sponsor)
 -Kế hoạch hành động đền bù cho những sai phạm
 -Học cách sống mới và chuẩn mực hành vi mới
 -Giúp đở những người nghiện khác.

B. Phương Pháp và Nội Dung

1. Phương pháp và Tổ Chức:

Hình thức tổ chức: lớp -> nhóm -> tổ, trãi qua các hoạt động: diễn giảng -> thảo luận -> thu hoạch -> thảo luận -> giải đáp.
Việc học sẻ tiếp diễn đều đặn mỗi ngày, với một thầy hướng dẫn, cùng một nhóm trợ lý, mỗi học viên có một đỡ đầu (sponsor) giúp đở xuyên suốt quá trình học tập.

Tài liệu chính là chương trình 12 bước và một bộ sách giáo khoa kèm theo – Basic Text.  Đặt biệt nhấn mạnh vai trò của quy trình thảo luận – thu hoạch – giải đáp.

Thầy hướng dẫn và nhóm trợ lý đều xuất thân từ Trường Cai Nghiện và trở thành chuyên viên – một người thầy thực sự của chuyên ngành ma túy.

Việc học tập được tổ chức tại một Trung Tâm Chuyên Nghiệp Điều Trị Ma Túy, đã phải trãi qua giai đoạn cắt cơn, tiếp đến là giai đoạn học tập và rèn luyện theo chương trình 12 bước, kế tiếp là giai đoạn ‘bán thử thách và giai đoạn thử thách’ tại cộng đồng.  Thời gian tổng quát là 6 tháng, có thể kéo dài một năm hay hơn nữa, tùy theo từng trường hợp.

Khi đã hồi phục và hòa nhập cộng đồng, mỗi người đều là hội viên của NA và giử sinh hoạt với hội, thân thiết, lâu dài để đem lại sự bền vững cho mình.

Khi học tập tại Trung Tâm, học viên cũng được hưởng các dịch vụ sinh hoạt khác: thể dục thể thao- vui chơi giải trí lành mạnh – nâng cao văn hóa, kỷ năng sống – các loại lao động trị liệu, hướng nghiệp.

2.Nội dung chương trình học tập 12 bước

Chương trình 12 bước có nguồn gốc như đã trình bày ở phần trước.
Đó là một hệ thống có tính khoa học, được xây dựng trên nền Tâm lý nhiều mặt, bao gồm nhiều ngã rẽ của tâm lý người nghiện, như sự phản ứng, thối động, che dấu, bện hộ, chối bỏ, không thừa nhận, buông xuôi, mất tự tin, hưng phấn giả tạo… qua từng giai đoạn, do tính chất căn bệnh gây nên, cộng với quán tính của hành vi tiêu cực lâu dài trong quá khứ. Chương trình do chính những người nghiện đã phục hồi xây dựng nên. Trải qua lịch sử, nó đã được bổ sung.

Chương trình được triển khai với người hướng dẫn trải qua kinh nghiệm về ma túy, theo từng bước một.

Không chỉ đọc qua loa.
Phải làm bài tập qua các câu hỏi.
Câu trả lời không nằm trong sách.

Những vấn đề riêng tư ẩn náu nhiều tầng trong góc tối của tâm hồn và tâm lý, được khêu gợi và bộc bạch với sự trung thực, giống như bóc từng lớp vỏ củ hành.

Khởi đầu bằng tính trung thực để thừa nhận sự bất lực và mất kiểm soát cuộc sống nếu tiếp tục sử dụng ma túy. Từ đó cần sự giúp đỡ của một tha lực từ bên ngoài, hay một sức mạnh cao hơn nào đó. Sự hồi phục sẽ bắt đầu bằng sự đầu hàng. Nương vào tha lực (của một niềm tin), ý chí sẽ tự đứng lên để xây dựng một đạo đức mới, bằng cách thừa nhận những sai lầm đã trải qua, lập kế hoạch để loại trừ các khuyết điểm trong tính cách của mình. Về mặt nhận thức và cả hành vi cần thực hiện sự xin lỗi và bù đắp những tổn thất mà mình gây ra cho mọi người, lúc này người nghiện thục hành thường xuyên sự kiểm tra hành vi và sửa chữa nó, tập sống mỗi ngày với chương trình. Tự cho phép mình quên đi trách nhiệm với căn bệnh, người nghiện chỉ còn chịu trách nhiệm với sự hồi phục, tập vị tha để xóa bỏ ích kỷ, tự nhận sứ mạng mang thông điệp 12 bước đến cho người khác thông qua hoạt động/sinh hoạt hội N.A. Tiêu chí N.A. mở ra cho người nghiện một hướng sống cao đẹp và rộng lớn.

Việc học tập 12 bước luôn cần người tư vấn bên cạnh. Chân thật, ân cần và chia sẻ, với những cái tát nhẹ vào ý thức có thể đem lại sự bừng tĩnh, ngăn từng “niệm” sai lầm khi mới phát sinh, sửa lại bước đi cho chính xác.

Việc học tập 12 bước chỉ có thể thực hiện được trong một môi trường mới, ở đó có những hoạt động mới thay cho sinh hoạt cũ, tạo lại động lực và xây dựng thực tập mối quan hệ ca nhân mới theo hướng tích cực và lành mạnh, học tập kỹ năng đề phòng và từ chối sự quyến rũ của ma túy trong các hoàn cảnh, nhằm củng cố sự hồi phục. Mười hai bước, hay 100 bước cũng không đủ sức chiến thắng nếu không bốc được người bệnh ra khỏi môi trường cũ của vòng vây bất hạnh. Thoát môi trường cũ không phải là biệt lập, cô lập người nghiện với môi trường sống của xã hội, gia đình và bạn bè. Vấn đề là xây dựng nội dung mới, với kỹ năng thay thế và sửa chữa. Ngôi nhà thứ hai, một xã hội thu nhỏ, thoải mái cho sự phát triển.